3 BİN TEKNİSYEN AĞLADI

Türk havacılığında daha 1930'lu yıllarda çok önemli girişimlere imza atan Nuri Demirağ, ülkemizin ilk özel uçak fabrikasını kuran isim olarak biliniyor. Nuri Demirağ'ın torunu Prof. Banu Onaral, ABD'de Drexel Üniversitesi'nde Küresel İnovasyon Ortaklıkları alanında Rektör Yardımcılığı görevini sürdürüyor. Türkiye'nin havacılık ve savunma sanayi alanında çok önemli işlere imza attığını anlatan Onaral, “Türkiye 1930'lu yıllardan, 1950'li yıllara kadar 400 uçak üreterek uçurdu. Dedemin girişimleriyle üretilen Nu.D.38 adlı uçak, yarım saatlik bir çabayla bombardıman uçağına çevrilebiliyordu. O dönem Amerikalı mühendisler uçak yapımı konusunda bilgi almak için atölyelerimizde dolanıyordu” dedi. Nuri Demirağ ve arkadaşlarının Nu.D.38 model uçak ile pek çok kez yurtdışına gittiğini anlatan Onaral, “Türkiye daha o yıllarda bu teknolojiyi kullanacak düzeydeydi. İkinci Dünya Savaşı'nda kendi topumuzu, tankımızı üretiyorduk. Savaşa girmedik ama hazırlığımız tamdı” dedi.

SONRA HER ŞEY DEĞİŞTİ

Türkiye'nin en büyük uçak fabrikasının Marshall Planı'ndan sonra kapandığını anlatan Onaral, “İmzalanan Marshall Planı ile her şeyi Amerika'dan almak zorunda kaldık. Sipariş alınamadığı için havacılık, savunma ve ağır sanayi alanında faaliyet gösteren tüm fabrikalarımızı birer birer kapattık” diye konuştu. Onaral şunları söyledi: “Türkiye'nin havacılık alanında öncü bir ülke olduğunu Amerika'ya gittikten sonra anladım. Babam Mehmet Kum, İTÜ'de yetişerek hem uçak üretiminde çalışabilen hem de uçurabilen bir uçak mühendisiydi. Ölmeden önce 'hayatının en acı günü neydi' diye sorma fırsatı buldum. Bana, 'Uçak fabrikası kapandığı gün, Ankara'da buz gibi bir gündü. Fabrikada çalışan 3 bin kişiyi çağırarak, 'siparişlerimizi elimizden aldılar fabrikayı kapatacağız' dedik. 3 bin kişinin birkaç saat boyunca sessizce ağladığına şahit oldum. Bu olay kayıtlara geçmedi. İşte o gün benim hayatımın en acı günüydü' diye anlattı.”

YETER Kİ İNANALIM

Nuri Demirağ'ın torunu Banu Onaral, 1930'larda dedesinin ürettiği 2 motorlu 6 koltuklu Nu.D.38 model uçağın, saatte 325 kilometre hız yaparak 1000 kilometre uçabildiğini anlattı. Türk insanının istediğinde her şeyi başarabileceğini söyleyen Onaral, “Biz bunların en önemli örnekleriyiz. Mühim olan, inanacaksın, kolları sıvayacaksın. Türkiye'nin 2023 hedefleri doğrultusunda teknolojik kalkınma hamlesi yapacağına inanıyorum” şeklinde konuştu.

Aybike Eroğlu-Yeni Şafak