DEPREME EN DAYANIKLI BİNA

ABD’nin en çok satan teknoloji ve bilim dergisi Wired, dünyanın depreme en dayanıklı binası olarak İstanbul’daki Sabiha Gökçen Havaalanı’nın bu ay başında hizmete giren yeni dış hatlar terminalini seçti. Wired dergisi, bu seçimine gerek olarak 185 dönümlük arazi üzerine tek parça olarak inşa edilen binanın tamamen 300 adet sismik izolatör üzerine oturtulmuş olmasını gösterdi.

Terminal için 14 deprem simülasyonu yapıldı
Bu izolatörler sayesinde 8.0 büyüklüğünde bir depremde bile depreminin sallama etkisini normal binalara göre 5 kat daha az hissediyor ve olduğu yerde hareket ederek yıkıcı etkiden korunabiliyor. Yapıyı tasarlayan Arup şirketinin mühendislerinden Atilla Zekioğlu, “Binanın depremin yıkıcı enerjisini emerek hasar riskini minimuma indirdiğini” açıkladı.
Wired’a göre Zekioğlu ve takımı dünyada depremlerin ve büyük patlamaların binalara nasıl zarar vereceğini tespit etmek için kullanılan Dyna simülasyon programından faydalandı. Bu program üzerinde Sabiha Gökçen’in yeni terminali için 14 farklı deprem senaryosu denendi ve hepsinde de bina en ufak zarar almadan şiddetli depremleri atlatmayı başardı. New York Üniversitesi sismik izolasyon uzmanı Michael Constatiniu’ya göre Sabiha Gökçen’de kullanılan teknoloji San Francisco Havalimanı’nın bir benzeri ancak daha gelişmişi. Vallejo’daki Earthquake Prottection Systems adlı şirket tarafından geliştirilen bu “triple friction pendulum isolator” adlı bu izolatörler hem San Francisco’dakinden daha küçük ve kompakt hem de inşa maliyeti çok daha düşük.

İZOLATÖRLER TÜRKİYE’DE İLK
Terminalin üzerinde oturduğu 300 izolatörün toplam maliyeti yaklaşık 5 milyon doları buldu. Temel aşamasında sismik izolatör yerleştirilmesi uygulamasının da Türkiye’de bir ilk olduğu belirtiliyor. Bu izolatörler, deprem sırasında binanın kontrollü bir şekilde hareket etmesini sağlayarak, sarsıntının yarattığı darbeyi emiyor.

İŞLETMECİ FİRMA: Bu sistem maliyetleri yüzde 10 artırdı
Sabiha Gökçen’in işletme hakkını satın alan Limak Holding’in Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir, terminal binası inşaatının yaklaşık 500 milyon euro’ya mal olduğunu, bu maliyet içinde depreme yönelik olarak uygulanan izolatörlerin önemli yer tuttuğunu söyledi. 300 sismik izolatör kullandıklarını ve bu izolatörlerin inşaat maliyetine yaptığı katkıyı yüzde 2 olarak belirten Özdemir, şu bilgileri verdi: “Ancak bu izolatörler maksimum katkıyı sağlasın diyerek terminal binasını da betonarme değil çelikten yaptık. Buna karar verdiğimizde dünyada çelik fiyatları rekorlar kırıyordu. Ancak yine de binanın hafif olması için çeliği tercih ettik. Betonarme yerine çelik kullanınca toplam maliyette yüzde 10’a yakın ekstra yükle karşılaştık. Ancak bu binanın bu kadar güvenli olabilmesi için de betona göre daha hafif olan çelikten yapmamız gerekiyordu. Bu sayede izolatörlerin etkisini en üste çıkardık ve dünyanın depreme en dayanıklı binası inşa edildi. Bu hassasiyeti göstermesek maliyetlerde yüzde 10’un biraz üzerinde 50-55 milyon euro gibi bir tasarruf ortaya çıkardı.”

Vatan