Dunkirk’in boşaltılmasından sonra RAF (Kraliyet Hava Kuvvetleri), Fransa üzerine kitapçıklar atarak onlara “İngilizler’in geri geleceğini” bildiriyorlardı.

1940 yılında Almanya’nın Ruhr bölgesindeki Essen kenti İngiliz uçakları tarafından bombalanarak tahribinden sonra, Goering’in “Tek bir düşman bombasının bile Ruhr’a atılmasına izin vermeyeceğiz” sözünün yazılı olduğu bildiriler Almanya’ya düzenli atıldı.

1941 sonlarında İngilizler havadan propaganda malzemelerini hazırlayıp atma konusunda daha etkin yöntemler kullanmışlardı. Örneğin 10 Ekim 1941’de Hitler’in çekinmeden “Rusya’daki savaşın bittiği”ni Volkischer Beobachter gazetesinde ilan etmişti. Ancak üç yıl boyunca her 10 Ekim’de üstünde kırmızı bir şerit halinde “Hitler 1941’de ne demişti?” yazılı Volkischer Beobachter gazetesinin ön sayfasının milyonlarca tıpkı kopyasını İngilizler, Almanya’ya atmışlardı.

İngilizler, İtalya’ya attığı bildirilerle halkın Almanlar’dan soğuyarak nefret etmelerinde büyük başarı gösterdiler. Broşürlerden bir tanesinde “Benito Mussolini sizin düşmanınız. Teuton’un boyunduruğu altında yönetiyor ve bu da laneti üzerinize getiriyor.” Diğer bir broşürde “Garibaldi’nin laneti evinize geldi. Mussolini, Hitler’in emriyle size Fransa’nın yenilgisinin göstergesidir dedi. Ama Hitler İngiltere’yi yenemedi. Almanya’ya atılacak bombaların sizin üzerinize yağması için İtalya’yı kendi safında savaşa soktu. İşte bu nedenle Garibaldi’nin laneti, bomba olarak şimdi size geliyor.”

Almanlar’ın işgalindeki Fransa’ya “La France Libra” (Özgür Fransa) dergileri, Churchill’in konuşmalarını içeren kitapçıklar, mendil boyutlarına indirgenerek, havadan atılmıştı. Yine Atlantik Paktı Bildirgesinden alınmış metinleri içeren broşürler bol miktarda Fransa, Belçika, Hollanda vb. ülkelere havadan atılarak, işgal altınadaki insanların gelişmelerden haberdar olmaları sağlanmıştı.

Savaşın sonlarına doğru Almanya’daki liman işçilerine “Biz kazanıyoruz ve kısa zamanda zafere ulaşacağız. Bunu değiştirmek için bir şey yapmayabilirsin. Fakat size söylendiği gibi zaferden sonra, sizlerin yaşamı daha da kolaylaşacak. Bu yüzden geleceğin ve kaderin şimdi ne yaptığına bağlı” diye yazılı bildiriler atıldı. Buna benzer broşürler, bombardımandan önce kent ve kasabalara da havadan atılıyordu. 1943 yılında Almanya’ya atılan bir İngiliz broşüründe “Müstahkem Avrupa’nın çatısı yoktur” diyerek bombalanan Alman kentlerinin savunmasızlığını vurguluyordu.

Almanlar’ın ünlü “Die Watch am Rhein” şarkısının güftesi değiştirilerek “İçin rahat etsin vatan /Tam tekmil bağlıyız Ren nöbetine /Yabancı işçiler ilerleyemez kesinlikle /Yurdumuzda görüşeceğiz yine /Daha ne kadar, ne kadar?” sözlerinin arasına yerleştirilmiş renkli resimde, çıplak bir sarışın kadının esmer-Germen olmayan- adamın penisine oturmuş olarak yer alıyordu. 5.000 kopya basılan broşürler Danimarka, Hollanda ve Kuzey Almanya’ya atılmıştı. Başka bir broşürün ön yüzünde, karlar üzerinde yatan ölü Alman askerinin resmi vardı. Sonraki sayfada ise bir kadın ile aşığının yataktaki resmi yer alırken, aynı değiştirilmiş şarkı sözlerinin ardından, “5 milyon 800 bin yoldaşın savaşta can verdi. Aynı esnada ülkendeki yabancı işçilerin sayısı 12 milyonu aştı” deniliyordu.

İngiliz Hükümet yetkilileri cinsel içerikli propagandanın taraftarı olmamasına karşın, Almanlar’ın benzer propaganda saldırısı yüzünden yine de buna devam etmişlerdi. Bir propaganda broşüründe “Nasıl yalan söylüyorlar” başlığının altında Hitler’in bildik selamlama duruşunda sağ kolu havada, sol elinin altında ise bir penis görülüyordu. Resmin altında da “Bu son derece rezil bir taklit” yazıyordu. Benzer bir kartpostalda ise Hitler balkon kenarında yer alırken, sol eli balkon kenarında, sağ eli ise sünnetli bir penis tutarken gösterilmişti. Bu kartpostal, Hitler’in gerçekte kendisinden nefret eden bir Yahudi olduğunu yaymak için kullanılmıştı. Metinde ise “Sahip olduklarımız, sıkı sıkıya elimizde tuttuklarımızdır” yazıyordu. Bu kartpostal 2.500 adet basılmış, ancak Siyasi Savaş Dairesi yöneticisinin emriyle atılması son anda iptal edilmişti.

Öte yandan RAF, İngilterenin tüm kent, kasaba ve köylerine havadan attıkları bildirlerde halkın “Savaşa destek vermeleri”ne çağrı yapıyordu. Ayrıca hükümetin satışa koyduğu savaş tahvillerini satın alarak “Bütçeye yardım etmeleri” de isteniyordu.

d) Rusya: II. Dünya savaşı boyunca poster, broşür ve bildiriler, Tass Basın kuruluşunda 200’den fazla sanatçı tarafından hazırlanmıştı. Aslında Ukrayna ve Beyaz Rusya’daki halkların çoğunluğu Bolşevik karşıtı olmasına rağmen, Almanlar’ın işgal boyunca kötü davranışları yüzünden onlara direndiler. Komünist Parti, bu halkları tekrar kazanma yolunda adım attı: Ukrayna, Beyaz Rusya ve civarındaki anti-komünist Alman propagandasına karşı, halklar için değişik poster, broşür ve bildiriler, Kızılordu havacıları tarafından olanak bulundukça atılmıştı. Bildiri ve posterlerde Almanlar’a karşı “Ortak savunma ve mücadele ruhu” nu pekiştiren temalar işlenmişti.

Almanlar’a hitaben hazırlanan Rus broşürlerinin çoğu gereksiz uzunluk ve sıkıcılıktaydı. Örneğin Alman Devlet Güvenlik Bakanlığına bağlı Aileyi Kalkındırma Dairesi ağzından Alman askerlerine seslenen mektupta “Birden fazla Alman kadınla ilişkide bulunup başarılı performans gösterirlerse madalya ile ödüllendirecekleri, eşinin boşanma hakkının olmayacağı ve başına gelenlerin ise savaşın küçük bir sıkıntısı olarak değerlendireceği” yazıyordu. Çok uzun metnin en ilginç bölümünde yer alan alaycı ifade değişikti: “Alman Askerleri! Hitler çetesi Almanya’yı bir fuhuş yuvası haline getiriyor. Bu belgeler size yetkililerin vakitlerini nasıl geçirdiğini gösterecek. Sayın ilgili, size daha ayrıntılı tarifi verilecek olan ve dokuz kadın ile on genç kızdan oluşan IIa bölgesine atandınız. Bunun yanında başka bölgenin daha sorumluluğunu üstlenirseniz Birinci Sınıf Çiftleşme Nişanını alacaksınız!”

Sovyetler, cinsellik konusunda ahlâkçı tutum benimsediğinden broşürlerde çıplak kadın fotoğraflarına ender olarak yer veriyorlardı. Yine de Alman askerlerini, SS ve parti yöneticilerine karşı kışkırtmak amacıyla bu resimleri kullandıkları olmuştu. Bu türden bir broşürdeki resimde, siyah üniformalı SS askerleri, Alman kadınlarını Ulusal Beschalanstalt (Boğa ve ineklerin çiftleştirildikleri yer. O.G.B.) tabelalı binaya sürüklemektedir.  Resmin altındaki metinde “Sizler cephede gencecik yaşamlarınızı anlamsızca tehlikeye atarken, Hitler Beschalanstalt’lar kuruyor ve eşlerinizi, kızlarınızı subayların şehvet oyuncağı haline getiriyor” yazılıydı. Başka broşürde üniformalı bir SS subayının Alman kadının giysilerini zorla çıkartmaya çalışırken, arkadan bir çocuğun subayı çekiştirdiği resim vardır. Aynı sayfada, alttaki resimde ise kadının kocası Doğu Cephesinde yaralı ve ölmek üzeredir. Ağustos 1941 tarihli bu broşürün metninde ise “Alman Askeri! Cephede kanını döküyor, korkunç acılar çekiyor ve sahip olduğun her şeyi yitiriyorsun. Vatanında ise SS subayları kadınına tecavüz ediyor” niyetiyle yazılmıştı. Ancak metinde yapılan Almanca hata sonucunda “Vatanında kadının, SS subayına tecavüz ediyor” olarak basılınca, cephedeki Alman askerlerince alay konusu haline gelmişti.

Alman askerleri için “Resimli Cephe” isimli dört sayfalık Rus propaganda gazetesi Temmuz 1941’den Nisan 1945’e kadar haftalık olarak yayınlanıp, Alman birliklerine havadan atıldı. Gazete, ölü ya da yaralı Alman askerleri ile tahrip olmuş savaş araçlarının resimlerini gösteren çok sayıda fotoğraf, foto-montajdan oluşan, yüzde 90’ı resimli bir yayındı. Hitler sık sık alaya alınırken, diğer Nazi liderleri de fare, maymun vb. saplantılı mahlûkat olarak çizilmişti. Bu gazetenin İtalyanca, Romen ve Fince baskıları da mevcuttu. Gazetenin 1943Temmuz tarihli sayısında yer alan resimde, güzel sarışın bir Alman kadını ile esmer, yabancı işçi yatakta yarı çıplak olarak çizilmişti. Kadının kocasının üniformalı resmi yatağın başında asılı olup, alt metinde ise “Asker Cephede Savaşırken” başlığı ile devam eden yazı “Bugün Almanya’da Hitler tarafından zorla sürülmüş veya getirilmiş 11 milyon yabancı yaşamaktadır. Bu esnada Doğu Cephesinde milyonlarca Alman askeri anlamsızca ve budalaca bir nedenden dolayı ölmekteler” ifadesi yer alıyordu.

Rusların havadan broşür, bildiri, poster atma faaliyetlerinin yerdeki etkisi bilinmemektedir.

Devam edecek...