|
|
VİAGRA VE BENZERİ İLAÇ KULLANIMININ UÇUŞA ETKİSİ
|
|
|
|
|
Erkeklerde sertleşme bozukluğu (Erektil disfonksiyon: ED) dünyada 150 milyondan fazla kişiyi ilgilendiren bir problemdir. Hipertansiyon, diyabet, kan yağları yüksekliği, damar sertliği, iskemik kalp hastalığı, periferik damar bozukluğu ve prostat hastalıkları ED yapabilir. 1998’de piyasaya verilen Sildenafil (Viagra) bu rahatsızlığın tedavisinde başarıyla kullanılmaktadır. 2003 yılında alternatif ilaçlar olarak Vardenafil (Levitra) ve Tadalafil (Cialis) çıkmıştır.
PDE-5 inhibitörü olan Sildenafil (100 mg) ve Vardenafil (20 mg) kullanımında görülen yan etkiler ortaktır: Baş ağrısı, ateş basması, yüz kızarması, rinit, sinüzit, dispepsi, geçici mavi görme, vs. 2 yıl kullanımdan sonra Sildenafil’in etkinliği yüzde 50’ye gerilemekte, diyabetli ve prostatı alınmış hastalarda yararlılığı daha da azalmakta, ayrıca yüzde 3 oranında renk görme bozukluğu yapmaktadır. Buna karşın Vardenafil alımında yan etkiler daha seyrek ve hafif görülmekte; etki başlangıcı hızlı, sertleşme görece fazla ve süresi daha uzun olmaktadır. Bu iki ilacın da anlamlı bir kalp-damar bozukluğu yapmadığı da belirlenmiştir.
Viagra verilen dağcıların yüksek irtifaya dayanıklılıklarının arttığı, daha az yorgunluk hissettikleri ve hipoksi toleranslarının yükseldiğini gösteren bir araştırmanın ardından İsrail Hava Kuvvetleri’nin pilotlara bu ilacı verdiğine dair haberler yayınlanmakla birlikte sonuçları açıklanmamıştır.
Havacılık tıbbı bakış açısıyla bu ilaçları kullanan pilotların durumu gizlemeden, uçuş doktoruna danışmaları gerekir. Uçuş doktorları da bu ilaçları kullanan pilotların uçuşa devam edip etmeyeceği konusunda karar vermekle yükümlüdür ve şüphesiz verdiği müsaadenin getireceği sorumlulukları da üstlenmek durumundadır. Yarılanma ömrü 3-5 saat olan Sildenafil ve Vardenafil için ABD Hava K. politikası 72 saat uçuş kısıtlamasıdır. Kara K. 8-12 saat uçuş yasağı, FAA, 6 saat gözlem kuralı koymuştur. ABD Deniz K. ise uçuş etkinlikleri süresince bu ilaçların kullanılmasını resmen yasaklamıştır.
Havacılık tıbbı otoriteleri bugün için Sildenafil’e gereksinimi olan her sınıf uçucunun uçuşa 6 saatten daha yakın bir zaman içinde almamak koşuluyla bu ilaca müsaade etmektedir. Yan etki profili de, etkinliği de çok daha iyi olmasına karşın, Vardenafil için (belki daha yeni bir ilaç olduğu için) bu müsaade henüz verilmemiştir.