iga-2023-2
Airkule
Unifree-2019
HAVACILIK HABERLERİ RÖPORTAJ TÜRKİYE'DEN DÜNYADAN VİDEOLAR SEYAHAT ROTASI
Pegasus-2024
   
  Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç [email protected]  
PİLOT GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ

Güneş gözlükleri bir pilotun gizemli dış görünüşüne katkıda bulunur; imajını parlatır. Ama iyi bir güneş gözlüğünden beklenen bu değildir. Kaliteli güneş gözlükleri, kokpit ortamında pilotların görme performansını arttırdığı gibi, göz yorgunluğunu azaltır. Sert güneş ışığının etkisini hafifletir ve göz dokularını güneşten gelen radyasyondan korur. Ek olarak ani kabin basıncı kaybı durumlarında uçuşan cisim ve tozlardan; keza kuş çarpması durumunda göze zarar verme ihtimali olan kalıntılardan vs. gözleri korur. Güneş gözlükleri parlak ışığa bakma sonucunda uzayan karanlık adaptasyonu sürecini de kısaltır.  

RADYASYON: Güneşe uzun süreyle veya kısa sürede-yoğun şekilde maruz kalmak; güneş yanığı, cilt kanseri, katarakt, makula dejenerasyonu, alerji gibi göz hastalıklarına neden olur. Dünya atmosferinin zararlı güneş radyasyonunu (gamma ve x ışınlarını) süzme işlevi vardır. Buna rağmen infrared (IR) ve ultraviole (UV)  radyasyonu, bulunulan irtifa ve enleme, çevredeki yansıtıcı yüzeylere göre değişen oranlarda zararlı etkiler yapabilir. Örneğin UV radyasyonuna maruz kalma oranı her 1000 ft irtifada yüzde 5 artar. En zararlı UV formu olan UVC, atmosferin ozon tabakası tarafından emilerek dünyaya erişmesi engellenen ışınlardır. Ama gene de güneşli bir yaz günü bulutların üstünde, geniş kokpit camı olan bir uçakla uçarken göze zararlı ışınların alınabileceği unutulmamalıdır. Amerikan Optometri Birliği yüzde 99-100 UVA ve UVB koruması olan güneş gözlüklerini tavsiye etmektedir. Böyle UV korumalı güneş gözlükleri cam, plastik, CR-39 plastik ve polikarbonat materyallerden üretilebilir.

GÖZLÜK CAMI MATERYALİ: Uçuş sırasında kullanılan güneş gözlüklerinin görülebilen ışığın en fazla yüzde 70-85’ini bloke etmesi yeterlidir; daha fazlası görme keskinliğini azaltarak kokpitte yazılı materyalin okunmasını veya göstergelerin görünmesini zorlaştırır. Günümüzde en sık kullanılan mercek maddelerinin üçü: Taç camı, CR-39â monomer plastiği ve polikarbonat plastiğidir.

  1. Cam mercekler mükemmel optik özelliklere sahiptir ve çizilmeye de daha dirençlidir; ancak daha ağırdırlar ve diğerlerine göre darbelere daha dayanıksız olup kırılma riski vardır.
  2. Polarize camlar, kar veya su gibi yatay yüzeylerden yansıyan ışığı engellemekte faydalı iken, bir uçağın kanadından veya camından parlayan ışığı da maskeleyeceği için trafikteki “gör ve kaçın” (see-and-avoid) zamanını da azaltabilir. Polarize camlar parlaklık önleyici filtreler içeren cihazların görünürlüğünü de azaltabilir veya tümüyle yok edebilir. Ayrıca uçağın ön camından dışarının görünmesini de katmanlı malzemenin çizgilerinin belirginleşmesine neden olarak engelleyebilir; bu nedenlerle pilotlara önerilmez.
  3. Anti refle kaplamalar optik berraklığı arttırırlar, ama su ve yağı çektikleri için sık temizleme gerektirirler; bu kirlenmeyi azaltan özel kaplamalar vardır.
  4. Fotokromatik camların güneş ışığına, sıcağa veya UV’ye maruz kalınca otomatik olarak kararma, az ışıkta da renginin açılma özelliği vardır. Ancak bu otomatik renk değişimi karanlığa uyumu azaltır; pilotun kokpit içindeki görsel etkinliklerini de zorlaştırır. Özellikle bulut içi ve gece uçuşlarında görüş aydınlığını azalttığı için tavsiye edilmez.
  5. Plastik mercekler mükemmel optik niteliklere sahiptir, daha hafiftir ve cam merceklere göre kırılmaya daha dayanıklıdır, ancak çizilmeye dayanıklı kaplamayla bile görece kolay çizilirler.
  6. Polikarbonat plastik mercekler CR-39’dan daha hafiftir ve piyasadaki kırılmaya en dayanıklı merceklerdir. Yüksek bir refraktif düzeltme gerektiğinde, yansıtma-önleyici kaplama eklenmediği takdirde CR-39’dan daha kötü optik niteliklere sahiptir. Polikarbonat mercekler daha güçlü bir çizilme-önleyici kaplamaya sahiptir ve yapılarında morötesi koruma özelliği taşırlar. Sonuç olarak cam ve CR-39 plastik materyaller yüksek optik kalite gösterirler; polikarbonatların ise daha hafif ve darbelere dirençli olma avantajı vardır.

RENK: Gri renkli camlar renk algılamasını en az değiştirendir. Pilotların bir kısmı gri-yeşil ve kahverenginin parlaklığı arttırdığını, ışık dağılmasını (mavi-mor) azalttığını, böylece sisli/puslu ortamlarda kontrastı arttırdığını belirtmişlerdir. Sarı, amber ve portakal renkli camların daha kısa dalga boyundaki ışıkları (maviyi) elimine ederek görmeyi keskinleştirdiğini söyleyen pilotların bu gözlemini doğrulayan bilimsel çalışma yoktur. Dahası bu renkler, çarpışma önleyici ve yönlendirici yeşil ve kırmızı sinyallerin ayırt edilmesini güçleştirir. Sonuç olarak gri, gri-yeşil ve kahverengi, pilotlar için en uygun güneş gözlüğü cam renkleridir.

ÇERÇEVE: Askeri pilotlar için kask ve maske takılmasını engellemeyecek; akrobatik manevralar, türbulans veya ani baş hareketlerinde yerinden fırlamayacak çerçeveler seçilmelidir. Numaralı gözlük kullanılıyorsa çerçevenin yüze iyi oturması gerekir; çünkü kolayca yüzden kayabilecek bir çerçeve, pilotun uçuşta görüşünü bir anda zorlaştırabilir; hattâ göz yaralanmalarına neden olabilir. Çerçeve yüze uygun ve hafif; camlar darbeye dayanıklı ve optik kalitesi iyi olmalıdır. Numaralı gözlük kullananların bir bant veya boyundan geçen bir zincir takması yararlıdır; böylece çerçevenin yüzden ani fırlama durumu ya engellenmiş veya fırladıysa tekrar takılabilmesi kolaylaştırılmış olur.

Kaynak:  Ronald W. Montgomery, Van B. Nakagawara. Sunglasses for pilots; beyond the image. FAA Civil Aerospace Medical Institute


E-posta   Facebook   Twitter     Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR     Onay bekleyen yorum yok.
 

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
 
   
 
Bu haber henüz yorumlanmamış...

 
FACEBOOK YORUM Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Osman Gazi Baykal
PARAZİT* HAVA ARAÇLARI
Osman Gazi Baykal
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
FASTING PILOTS NOT 100% FIT
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
Engin Aksüt
SABİHA GÖKÇEN’İN YENİ PİSTİNDEKİ KOT FARKI
Engin Aksüt
İbrahim Köktener
MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ
İbrahim Köktener
Tuğba İncel
GERMANWINGS KAZASI DAVASI SÜRÜYOR
Tuğba İncel
Faruk Sayılır
UCUZ HAYATLAR
Faruk Sayılır
digitaldalga
ÇOK OKUNANLAR
  FOTO GALERİ
SİNGAPUR AIRSHOW-2020

SİNGAPUR AIRSHOW-2020

  VİDEO GALERİ
ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

  GÜNÜN MANŞETLERİ
 
KENYA'DA HELİKOPTER DÜŞTÜ
TAV'A 'SKYTRAX' ÖDÜLLERİ
KIRIK BACAĞIYLA UÇTU
MİT-EMNİYET OPERASYONU
'787 DREAMLINER' UYARISI
İGA'NIN YENİ KONUĞU
'TEST' YETKİSİ ALDI
GENÇLERE 'TEKNİK GEZİ XL' FIRSATI
ERCAN'DA BAYRAM RAKAMLARI
PETLAS'TAN BİR 'İLK'
 
  UÇUŞ BİLGİLERİ
İç Hatlar Dış Hatlar
Geliş Gidiş Geliş Gidiş
  İstanbul Havalimanı
  Sabiha Gökçen
  Ankara
  Antalya
  HAVA DURUMU
  İstanbul
Cuma Cumartesi Pazar
12 / 16 °C 11 / 14 °C 11 / 19 °C
  ARŞİV
 
   
 
 
UNUTMAYACAĞIZ...
 
Onur Güntürkün
 
 
UNUTMAYACAĞIZ…
 
Ünal Başusta

  •Künye
  •İletişim
  •Havacılık Haberleri
  •Röportaj
  •Türkiye'den
  •Dünyadan
  •Seyahat Rotası
  •Havacılık
  •Uçuş Eğitim
  •Havalimanları
  •Göklere Veda
  •Havacılık Emekçileri
  •Havacılık
  •Reklam Videoları
  •Röportaj
  •Video Haber
  •COVID 19
  •Sabiha Gökçen Havalimanı
  •Delta Airlines
  •Birleşik Arap Emirlikleri
  •salgın