Kriz döneminden çıkıp yabancı ortaklıklara imza atan Türk patronlar, seyahatleri sıklaşınca çözümü havacılık şirketi kurup, jet uçak satın almakta buldular. İşadamları, seyahate çıkmadıkları zamanlarda ise bu uçakları kiralıyorlar..
Türkiye'de işadamları arasında bir dönem moda olan jet uçaklar, krizle birlikte en önce satılığa çıkarılan varlıklar olmuştu. İşadamlarının yabancı ortaklıklarla bir ayaklarını yurtdışına attıkları son yıllarda, jet uçaklar yeniden gündeme geldi. Pek çok işadamının havacılık şirketiyle uçak sahibi olduğu şu günlerde, Doğuş Grubu da kervana katıldı. 2001 yılında kapattığı havacılık şirketini yeniden faaliyete geçiren Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk'in Challenger siparişi verdiği belirtiliyor. Uçağın ortalama fiyatı 30 milyon dolar.
Türkiye’de 28 jet var
Türkiye'de Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, 133 uçak bulunuyor. Bunların 28 tanesi jet uçağı. Birinci el fiyatlar üzerinden yapılan hesaba göre, Türkiye'deki jet uçaklarının toplam fiyatı 400 milyon dolar. İşadamlarının seyahatleri sırasında tercih ettiği bu uçaklar, geri kalan zamanlarda hava taksi olarak kiralanıyor. Son dönemde dünyanın dört bir yanından yabancı ortak bulan Türk şirketlerinin, hedef yükselttiği de ortada. Zira artık işadamları, Challenger, Falcon 900 gibi Atlantik aşabilecek uzun menzilli jet uçaklarını tercih etmeye başladı. Jet uçakları, sipariş verildikten sonra ortalama altı ayda geliyor. Bu nedenle sektörde ikinci el uçak alım satım oranı oldukça yüksek. Sipariş sürecinde ikinci el uçak satın alan patronlar, yeni jet uçakları geldikten sonra eskisini satma yoluna gidiyor. Jet uçaklarının fiyatları büyüklüğüne, uçuş menziline ve içindeki ekipmana göre değişiyor. Şu anda en pahalı jete binen işadamı ise Ömer Dinçkök. Dinçkök'e ait Ak Havacılık ve Ulaştırma Hizmetleri'nin uzun menzilli Falcon 900-B jet uçağının fiyatı 35 milyon dolar civarında. Ferit Şahenk'in sipariş ettiği Challenger tipi uçağı saymazsak, Türkiye'de uzun menzilli bir jet uçağı daha bulunuyor. O da yine Fransız Dassault tarafından üretilen Falcon 2000. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç'un sahibi olduğu uçak, 5 bin 700 kilometre menzilli. Yolcu kapasitesinin 8-12 kişi arasında değiştiği uçağın birinci el fiyatı 30 milyon dolar. Türkiye'de en çok tercih edilen jet uçakları, ABD'li Cessna şirketi tarafından üretilen Citation. Sanko Halding'in patronu Abdülkadir Konukoğlu ile eski Fenerbahçe Yöneticisi, işadamı Hakan Bilal Kutlualp'in de terci ettiği jetler, kısa ve orta menzilli olarak kullanılıyor. Dar gövdeli jet uçağının fiyatı, 6-14 milyon dolar arasında değişiyor. TAV Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın ile FİBA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin de jet sahibi patronlar arasında yer alıyor. Akın'ın uçağı Hawker 800 XPI ile Özyeğin'inki Hawker 800 XP, ABD'li Raytheon şirketi tarafından üretiliyor ve fiyatı yaklaşık 14 milyon dolar.
Hamdi Akın/Hawker 800 XPI
*Tip: Geniş gövdeli, orta menzil
* Firma: Raytheon/ABD
* Menzil: 4 bin 200 kilometre
* Yolcu kapasitesi: 8-14
* Fiyat: 14 milyon dolar
Fettah Tamince/Learjet 60
*Tip: Dar gövdeli, orta menzil
* Firma: Bombardier/ABD
* Menzil: 4 bin 400 kilometre
* Yolcu kapasitesi: 6-9
* Fiyat: 11.5 milyon dolar
FERİT ŞAHENK DE SİPARİŞ VERDİ
2001 yılında havacılık şirketinin kapısına kilit vuran Doğuş Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, yeni bir şirket kurarak sektöre geri döndü. Challenger jet uçağı siparişi verdiği belirtilen Şahenk, bu uçak için yaklaşık 30 milyon dolar ödeyecek. Challenger'ın geniş gövdeli ve uzun menzilli bir jet olduğu biliniyor. 7 bin 550 kilometre menzile sahip uçağın yolcu kapasitesi 19 kişi.
Ferit Şahenk/Challenger
* Tip: Geniş gövdeli, uzun menzil
* Firma: Canadair/Kanada
* Menzil: 7 bin 550 kilometre
* Yolcu kapasitesi: 19
* Fiyat: 30 milyon dolar
EN PAHALI JET DİNÇKÖK'ÜN
TÜRKİYE'DE işadamları arasındaki en pahalı jet uçağına sahip olan, Akkök Şirketler Grubu'nun patronu Ömer Dinçkök. Dinçkök'e ait Ak Havacılık ve Ulaştırma Hizmetleri'nin uzun menzilli Falcon 900-B jet uçağının fiyatı 35 milyon dolar civarında. Fransız Dassault tarafından üretilen Falcon 900 jet uçakları, 8 bin 300 kilometrelik bir menzile sahip. Yani Atlantik'i geçebilecek özellikte. Yolcu kapasitesinin 8-15 kişi olduğu Falcon 900, geniş gövdeli bir uçak olarak biliniyor.
Ömer Dinçkök/Falcon 900-B
* Tip: Geniş gövdeli, uzun menzil
* Firma: Dassault/Fransa
* Menzil: 8 bin 300 kilometre
* Yolcu kapasitesi: 8-15
* Fiyat: 35 milyon dolar
İşte süper jetler ve sahipleri:
Nurettin Çarmıklı BEECHJET 400A
Mehmet Emin Karamehmet LEARJET 60, RAYTHEON HAWKER 850P
Mustafa Koç FALCON 2000
Lucien Arkas LEARJET 60, BOMBARDIER CL604
Ömer Dinçkök FALCON 900-B
Fettah Tamince LEARJET 60
Abdülkadir Konukoğlu CESSNA C-650
Hakan Bilal Kutlualp CITATİON CJ2
Hamdi Akın HAWKER 800 XPI
Hüsnü Özyeğin HAWKER 800 XP
