iga-2023-2
Airkule
Unifree-2019
HAVACILIK HABERLERİ RÖPORTAJ TÜRKİYE'DEN DÜNYADAN VİDEOLAR SEYAHAT ROTASI
Pegasus-2024
   
  Osman Gazi Baykal [email protected]   
İSİMLERİNİ MİTOLOJİDEN ALAN UÇAKLAR
5 Ocak 2024 Cuma

Başta uçak olmak üzere hava araçlarının yapımcıları, her yeni modele seri numarasıyla birlikte bir isim vermektedirler. Savaş uçaklarına daha vurucu, sivil hava araçlarına genellikle barışçıl çağrışımlar uyandıracak isim seçimleri yapılmaktadır. Her iki kesimde de hayvan isimlerinin yanısıra mitolojik figürlere de başvurulur: Genellikle seçilen isimler arka planda uçağın niteliklerini çağrıştırır.

Öte yandan mitoloji, mitlerle yani geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren tanrı, tanrıça, evrenle ilgili imgesel anlatımı olan öykü ve kahramanlarını inceleyip yorumlayan bilim dalıdır.

1/ HERCULES (HERKÜL):

Yunancada Herakles isminin Latince -Roma İmparatorluğunda karşılığıdır. Ancak Hercules daha yaygın kullanılmaktadır. Jüpiter ve Alkmenea’nın oğlu olup farklı özellikleri olan çok yönlü bir figürdür. Örneğin bebekliğinde kendisini öldürmek için yollanan yılanı boğmuştur. Barbar kral Faunus’un sarayında konuk edildiğinde Faunus’un tüm konuklarını tanrılara kurban etme alışkanlığını, onu öldürerek bozmuş ve yoluna devam etmişti. Başka bir mite göre Hercules, Amazonların kraliçesini yenilgiye uğratıp bekaret kemerini almıştı. Hercules’in çok fazla çocuğu olduğu için Romalı gelinler dini ritüellerle ona saygılarını sunarlardı...

1a/ de Havilland DH.66 Hercules:

İlk uçuşunu 1926’da yaptıktan hemen sonra Imperial Airways şirketinde servise girmişti. Üç motorlu, pervaneli, üç dikey stablizeli, çift kanatlı yolcu ve posta yükü taşıyan uzun menzilli bir uçaktı. İki pilotun bulunduğu kokpit açık, yedi yolcu ve bir kabin görevlisinin bulunduğu bölüm kapalıydı.

                 

               De Havilland DH.66 uçuşta

İngiliz de Havilland şirketince tasarlanıp toplam onbir adet üretilmişti. İngiltere’nin dışında Avustralya’da Adelaide ve West Australian Airways ile Güney Afrika Hava Kuvvetlerinde kullanılmıştı.

Maksimum hızı 111kts≈ 206km/sa, tavanı 13.000’≈ 3.962m olup, günümüzün uzun menzilli uçaklarının atası sayılmaktadır. Ayrıca 13m³ hacminde posta yükü de taşıyabiliyordu. En son uçuşunu 1942’de yapmıştı.

1b/ Lockheed C-130 Hercules:

Amerikan Lockheed (daha sonra Lockheed-Martin) şirketince tasarlanıp üretilen dört motorlu, turboprop, taktik askeri nakliye uçağıdır. Zaman içinde nakliye görevinin yanısıra arama-kurtarma, drone taşıma, havadan yakıt ikmalinde tanker uçağı, paraşütle insan-malzeme atma, tıbbi yardım, elektronik karıştırma, havadan saldırı- ateş desteği (gövde yanlarından ateş edebilen makinalı toplar ve 105mm lik obüs ile), deniz devriyesi, havadan yangın söndürme, çok çeşitli bilimsel araştırma, hazırlanmamış pistlerden operasyon yapabilme özelliklerini de kazanmıştı.

İlk uçuşunu 1954’te yapmış, 1956’da ABD ordusunda servise girmişti. 29 versiyonda 3.000’den fazla üretilmiştir. C-130J versiyonu ile halen (60 yıldır) üretimi devam etmektedir. Dünyanın her yerinde (kutuplar dahil) iniş kalkış yapmıştır. Günümüzde 66 ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılırken, yedi ülkede servis dışı kalmıştır.

          Lockheed C-130J  uçuşta

İki pilot, bir seyrüsefer ve iki yükleme operatörü ile 92 yolcu veya tam teçhizatlı 64 paraşütçü, beş tıbbi personelle birlikte 74 hasta taşıyabilmektedir. Toplam yük kapasitesi 19 ton olup, modellere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin Vietnam’dan ABD ordusu çekilirken son kalkan C-130 uçağı 452 kişiyi taşımıştı... 1958 yılında ABD’ye ait bir C-130A Türkiye-Ermenistan sınırında (!) uçarken SSCB’ne ait dört MIG-17 uçağı tarafından önlenerek düşürülmüştü. 1963 yılında ABD’nin Forrestal uçak gemisine iniş-kalkış yapan bir KC-130F (tanker modeli) tipi, halen bir uçak gemisine operasyon yapan en büyük ve en ağır uçak olma rekorunu taşımaktadır.

Maksimum hızı 20.000’≈ 6.100m de 320kts≈ 590km/sa, tavanı boş olarak 33.000’≈ 10.058m, maksimum yükle 23.000’≈ 7.010m dir. Yine boş olarak menzili 7.399 km' dir. Sivil amaçlı kullanım için L-100 Hercules modeli 1964’te üretilmişti. 1992’de üretimi talep yetersizliği nedeniyle sona ermişti. Hem havayolları hem de bazı charter kargo taşımacılığında ile bazı hava kuvvetleri bu modeli sırf personel taşımacılığında kullandı. 2019’da sivil versiyonunu daha da geliştirerek LM-100J üretimi başladı.

2/ TITANS (Titanlar):

Yunan mitolojisinde Ouranos (Uranüs- gökyüzü) ile Gaia’nın (yeryüzü) birleşmesinden doğan oniki çocuğun altı erkek çocuğa (diğer altısı kadınlardır) verilen genel isimdir. İlk (en eski) tanrılar kuşağındandırlar. En genci Kranos olup Olimpos’lu tanrılar bunlardan türemişlerdir.

2a/ Cessna 404 Titan:

Cessna Aircraft şirketince tasarlanıp üretilen çift piston motorlu, pervaneli hafif yolcu/kargo uçağıdır. İlk uçuşunu 1975’te yapmış, ertesi yıl servise girmiştir. Sekiz versiyonda (ikisi sadece kargo modeli) 1986 yılına kadar 396 adet üretilmişti.

                          Cessna 404 uçuşta

Oniki ülkenin ordu/polis kuvvetlerinde kullanılmıştır. Halen az sayıda aktif olarak uçmaktadır. İki pilotla, modeline göre 6-8 yolcu taşıyabiliyordu.

Maksimum hızı 16.000’≈ 4.876m de 232kts≈ 430km/sa, tavanı 26.000’≈ 7.924m ve menzili 3.410km idi. Bu modelden Cessna 421 geliştirilmişti.

3/MERCURIUS - MERCURY (Merkür):

Yunanlılar’ın Hermes tanrısıyla özdeşleştirilmiş, Roma mitolojisinde önemli bir tanrıdır. Daha sonra Romalıların dininde de yer almıştı. Özellikle yolcuları, mali kazançları, tüccarları, koruduğu çeşitli antik yapıtlarda yer almaktadır. Ayrıca şans ve hilenin de tanrısı olup ruhların yeraltı dünyasına yolculuklarında rehberlik etmekteydi.

3a/ Dassault Mercure:

Fransız Dassault Aviation şirketince tasarlanıp üretilmiş, kısa-orta menzilli yolcu uçağıydı. Şirkete göre Avrupa’da ilk büyük ölçekli ortak sivil havacılık uçağının üretim projesiydi! Boeing B-737 modeline Avrupalı rakip olarak tanıtılmıştı. Ayrıca Dassault şirketinin genel havacılık ve savaş uçakları dışındaki ilk büyük ölçekli sivil uçak projesiydi.

İlk uçuşunu 1971’de yapmış, 1974’te Air Inter havayolunda servise girmişti. 1975’te üretimi sonlandırılırken toplam oniki adette kalmasının en büyük nedeni olarak Boeing B-737 ile rekabeti kaybetmesiydi... En son uçuşunu 1995’te yapmıştı.

                                    Dassault Mercure uçuşta

İki jet motorlu, tek koridorlu, yan yana altı koltuklu uçak, üç kişilik uçuş ekibiyle 162 ekonomi yolcusu taşıyordu. Maksimum hızı 380kts≈ 704km/sa, 20.000’≈ 6.096m de Mach 0.85 yapabiliyordu. Menzili 2.084km, tavanı 39.000’≈ 11.887m idi. Sadece Fransa’da Air Inter şirketinde kullanılmıştı.

3b/ Miles M.28 Mercury:

II.Dünya savaşı içinde İngiltere’de uçuş eğitimi ve irtibat görevleri için Phillips& Powis şirketince üretilmişti. İlk uçuşunu 1941’de yapmıştı.

Tek motorlu, pervaneli, tek kanatlı, ana iniş takımları toplanabilen uçağın gövde ve kanatları ahşaptı. Tek pilot ve üç yolcu taşıyabiliyordu. Altı versiyonda sadece altı adet (son üretim 1947 yılı) üretilmişti. Günümüzde bir adedi özel şahıs mülkiyetinde faaliyetini sürdürmektedir.

                       

             Miles M-28 uçuşta

Maksimum hızı 138kts≈ 256km/sa, menzili 657km, tavanı 10.000’≈ 3.048m olup 2saat 45dakika havada kalabiliyordu.

4/ ATLAS (Atlas):

Yunan mitolojisinde Olimpos’lu tanrılar kuşağından önceki süreçte yaşamış, Titanlardan olup, çok iri canavarımsı yapılı varlıklar sınıfındandır. Gökyüzünü sonsuza dek omuzlarında taşımaya mahkûm edilmiştir. Antik çağda ilk gök küresini hatta astronomiyi onun icat ettiğine inanılırdı. Atlas Okyanusu ismi de “Atlas’ın Denizi” isminden türemiştir.

4a/ Airbus A-400M Atlas:

Avrupa’da çok uluslu olarak tasarlanıp Airbus Defense and Space şirketinin koordinasyonuyla üretilen dört motorlu, turboprop askeri nakliye uçağıdır. ABD’nin C-130 ve C-17 Globemaster III modellerinin arasında bir boyuttadır. Taktik görevlerinin yanısıra paraşütle insan-malzeme atma, havada yakıt ikmali, tıbbi tahliye, hazırlanmamış pistlerden operasyon yapabilme yeteneği vardır.

 Alman Hava Kuvvetlerine (Luftwaffe) ait bir A-400M Atlas uçağı

İlk uçuşunu 2009’da yapmış, 2013’te servise girmiştir. Uçağın %30 u kompozit malzemelerden üretilmiş, elektronik (glass) kokpit konseptinin yanısıra, dört motoru da aynı yönde dönerek çalışırken her kanatta pervane çiftleri birbirinin aksi yönünde dönerek daha istikrarlı uçuş performansı sağlanmaktadır. Eylül 2023’e kadar 120 adet üretilmiştir. On ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılırken, sekiz ülke de satın alma antlaşmalarını peyderpey tamamlamaktadır.

İki veya üç pilot (opsiyonel) ile bir yükleme operatörü tarafından uçurulmaktadır. Maksimum hızı Mach 0.72, 31.000’≈ 9.448m de 422kts≈ 781km/sa olup, maksimum irtifası -maksimum kalkış ağırlığı 141ton- ile 29.000’≈ 8.839m, yüksüz 40.000’≈ 12.192m dir. Menzili, boş uçakta 8.700km, 30ton yük ile 4.500km dir.

5/ NIMROD (Nemrut):

Daha çok dini figür olarak ilk kez İncil’de yer almıştır. Nuh’un büyük torunu olup, bazı inanışlarda Babil kulesini yaptıran hükümdar olarak geçer. Bu da onu tanrıya isyan eden kral figürü yapmıştır. Öte yandan tarihçiler Nemrut’u kendi disiplinleri içinde kanıtlanmış herhangi bir figürle eşleştirememişlerdir. Yahudi ve İslam geleneğinde Nemrut’la Hz. İbrahim arasında “çok tanrılı-tek tanrılı” inançlar arasında dehşetli bir çatışma yaşandığı bahsedilmektedir.

5a/ Hawker Siddeley Nimrod MR.2:

İngiliz Hawker Siddeley (daha sonra BAE Systems) şirketince tasarlanıp üretilmişti. Deniz üstü devriye-gözetleme, denizaltı ve su üstü gemileriyle savaşma, elektronik istihbarat, havadan erken uyarı, arama-kurtarma vb. görevleri üstlenmişti. de Havilland Comet yolcu modelinden geliştirilmiş dört jet motorlu idi.

              Hawker Siddeley Nimrod MR.2 uçuşta

İlk uçuşunu 1967’de yapmış, 1969’da İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine katılmış ve sadece orada görev yapmıştı. 2011’de gerekli geliştirme bütçesi pahalı bulunarak emekli edilmişti. Beş versiyonda toplam 51 adet üretilmişti.

Kokpitte iki pilot, bir uçuş mühendisi ve bir seyrüsefer görevlisi, kabinde görevin cinsine göre 13 ila 25 kişilik ekibiyle 43.999’≈ 13.411m lik tavanı vardı. Maksimum hızı 500kts≈ 930km/sa, menzili modeline göre 8.336-9.262km idi. Silah yükü olarak hava-hava, hava-yer füzeleri, torpido, deniz mayını ve sonar şamandıralarının yanısıra iki adet nükleer bomba taşıma kapasitesi vardı.

Falkland, Körfez ve Afganistan savaşlarına katılmıştı. Ayrıca İngiltere’nin balıkçılık, petrol ve doğal gaz arama-çıkartma haklarının korunmasında da görev almıştı.

6/ MARUTLAR (Marut):

Hint mitolojisinde fırtına tanrılarıdır. Her zaman çoğul olarak görülüp fırtınanın ruhudurlar. Altın gibi ışıltılı, ateş gibi parlaktırlar. Kendilerini aydınlattıkları için “parlayan şimşek” adı verilmiştir. Şimşekler ve yıldırımlarla silahlandırılmış olup kasırgalara binerek onları yönetirler. Sesleri şimşek ve rüzgârınki gibi olup, bulutlarla güneşi kapatarak yağmur yağdırırlar.

Müslümanlıkta adı geçen iki melekten (diğeri Harut) biridir. İnanışa göre bu melek çifti insanların kötülüğünden tanrıya şikayetçi olunca, insanlarla rekabet için yeryüzüne gönderilmişlerdir. Dünyada çeşitli suçlar işleyip bir daha cennete dönemeyecek duruma düşünce bu kez tanrı onları yeryüzünde azap çekmelerine karar vermiştir. Ayrıca Marut ve Harut yeryüzüne büyüyü getiren figürler olarak kabul edilmektedir...

6a/ HAL HF-24 Marut:

Hindustan Aeronautics Limited şirketince tasarlanıp üretilmişti. Hindistan’ın geliştirdiği ilk jet av-bombardıman uçağıdır. İlk uçuşunu 1961’de yapmış hava kuvvetlerinde ancak 1967’de servise girmiştir. Başlangıçta süpersonik hızda tasarlanmasına rağmen, uygun motorları politik ve ekonomik kısıtlamalar, yaptırımlar yüzünden İngiltere, Rusya, Fransa vb. den bulunamamış, bu yüzden subsonik (ses-altı) süratlerde uçabilmişti. Basında Marut, çok uzun süren başarısızlık olarak tanımlanırken, politikacılar-sanayiciler-askerler birbirlerini medya önünde suçlamışlardı.

                  HAL HF-24 uçuşta

Altı versiyonda 147 adet üretilmiş sadece Hindistan Hava Kuvvetlerinde kullanılmıştır. 1971 Hindistan-Pakistan savaşında yer almıştır. 1990’da eski ve çağdışı kaldığı için emekli olmuştur.

Tek kişilik, iki motorlu, delta kanatlıdır. Deniz seviyesinde maksimum hızı 600kts≈ 1.112km/sa Mach 0.93, tavanı 40.000’≈ 12.192m, savaş menzili 396km idi. Silahları dört adet 20mm lik top, bir roket podunda 50 adet 68mm lik roketler ve toplam 1.800kg çeşitli bombalar taşıyabiliyordu.

7/ ELECTRA (Elektra):

Bu adı taşıyan Yunan, Etrüsk ve Roma mitolojilerinde pek çok farklı karakterler vardır, bunlardan birkaçı: 1) Okeanos ile Tethys’in kızlarından biri olup Persephone kaçırıldığında onunla oynayan arkadaşlarından biriydi. 2)Atlas ile Pleione’nin yedi kızından biri olup Zeus’la birleşip Dardanos’u doğurmuştur. Dardanos’ta Troya hanedanını kurmuştu. 3) Etrüsk mitinde Zeus Electra’ya tecavüz etmek ister. Karşı koyunca Zeus Palladion heykelini gökyüzünden aşağı atar ve Troya’ya düşer. Heykel, şehri koruması için bizzat Electra’nın oğluna getirdiği söylenir. 4) Başka bir mite göre Agamemnon’la Klytaimnestra’nın kızıdır. Her ikisi öldürülürken kıl payı kurtulan Electra’ya köle muamelesi yapılır. Daha sonra öç almak için Aigisthos’un öldürülmesinde rol almıştı. Ardından Delphoi’ye giderek kız kardeşini (Iphigeneia) tam kör edecekken erkek kardeşini görerek gerçek katili bulup öldürmüştü.

7a/ Lockheed Model 10 Electra:

1930’larda Lockheed Aircraft Corporation şirketince Boeing 247 ve Douglas DC-2 modelleriyle rekabet edebilmesi için tasarlanıp üretilmişti. Çift motorlu, pervaneli, ana iniş takımları toparlanabilir, çift dikey stablizeli, tamamen metalden yapılmış kısa menzilli hafif yolcu uçağıydı.

İlk uçuşunu 1934’te yapmış, bir yıl sonra servise girmişti. Altı versiyonda 149 adet üretilmişti. 16 ülkede havayolları ile 10 ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılmıştı. Amerikalı ünlü kadın pilot Amelia Earhart’ın önemli değişiklikler yapılmış Model 10E ile dünya turu uçuşunda çok popüler olmuştu. Ne var ki Temmuz 1937’de halen bilinmeyen nedenle Okyanusta kaybolmasına rağmen Model 10’un ünü daha da artmıştı.

                Northwest Havayolu’nun  Lockheed Model 10A uçağı

Model 10’dan Model 12 Electra-Junior (askeri versiyonu C-40) ve Model 14 Super Electra tipleri geliştirilmişti. Model 12: 130 adet, Model 14: 354 adet üretilmişti. II.Dünya savaşında aktif olarak irtibat, nakliye, keşif, eğitim vb. görevlerde uçurulmuştu. Savaştan sonra peyderpey devreden çıkmasına rağmen günümüzde halen birkaç tane meraklı kişi ve kurumlarca faaliyeti sürdürülüp aktif olarak uçurulmaktadır.

Model 10, iki kişilik ekibiyle on yolcu, 304kg posta ve bagaj taşıyabiliyordu. Maksimum hızı deniz seviyesinde 170kts≈ 310km/sa, 5000’≈ 1.524m ve maksimum ağırlıkta 182kts≈338km/sa idi. Tavanı 23.200’≈ 7.071m, menzili (maksimum yakıtla) 1.300km idi.

7b/ Lockheed L-188 Electra:

Lockheed Aircraft Corporation şirketince tasarlanıp ABD’de ilk kez dört motorlu turboprop yolcu ve yük uçağı olarak üretilmişti.  Özellikle yüksek meydan ve kısa pistlerdeki performansıyla öne çıkmıştı. İlk uçuşunu 1957’de yapmış, servise ilk kez 1959’da Eastern Airways’de girmişti.

Başlangıçta sipariş ve satış performansı çok iyi olmasına rağmen, peş peşe kazalar sonrası zorunlu değişikliklerin pahalı ve jet uçaklarıyla rekabet edememesi nedeniyle altı versiyonda sadece 170 adet 1961’e kadar üretilmişti.

25 ülkenin çeşitli havayollarında ve 6 ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılmıştı. Halen ABD ve Kanada’da havadan yangın söndürme, kargo, yolcu ve yakıt taşımacılığı gibi görevlerde 13 adet L-188 faal olarak uçmaktadır. Ayrıca ABD Deniz Kuvvetlerinde L-188’den geliştirilmiş P-8 Orion modeli deniz karakol-devriye, keşif, denizaltısavar vb. görevlerinde kullanılmaktadır.

Üç kişilik uçuş ekibiyle 98 yolcu veya 15.300kg kargo yükü taşıyabilmektedir. 12.000’≈ 3.657m yükseklikte maksimum hızı 389kts≈ 721km/sa, tavanı 28.400’≈ 8.656m ve maksimum yük ile menzili 3.500km dir.

              Ansett Airways’in Lockheed L-188 Electra uçağı

8/ MERLIN (Merlin):

Britanya’nın ünlü Kral Arthur efsanesindeki önemli bir figürdür. Değişik özellikleriyle birçok farklı eserlerde yer almış sihirbazdır. Önce Galler’de ardından hemen İngiltere’de popülaritesine ulaştıktan sonra Avrupa ve tüm dünyaya ünü yayılmıştır. Ölümlü bir anne ile bir karabasandan doğmuştur. Üstün yetenekleri, doğaüstü güçleri, kehanet ve şekil değiştirebilme özellikleri vardır. Zamanla öyküsüne birçok ilaveler yapılmıştır...

8a/ Swearingen Merlin:

Swearingen Fairchild Aircraft şirketince tasarlanıp üretilmiştir. Çift motorlu, turboprop, pervaneli, kabin tazyikli ve iniş takımları toparlanabilir hafif genel hizmet uçağıdır. Şirketin önceki modellerinin kompozisyonuyla meydana gelmiş hibrit yapısı vardır.

          Swearingen Merlin iniş için yaklaşmada

İlk uçuşunu 1965’te yapmıştı. Üretimi 1998’te sonlandırılırken sivil havacılıkta 13, askeri havacılıkta iki versiyonda toplam 1.392 adet üretilmişti. Askeri versiyonu ABD’de C-26 koduyla sınıflandırılırken altı ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılmıştı.

İki pilot ve modeline göre 8-12 yolcu taşıyabilmektedir. 10.000’≈ 3.048m de maksimum hızı 300kts≈ 560km/sa, tavanı 27.000’≈ 8.229m dir. Altı yolcu ile 26.000’≈ 7942m de menzili 4.147km dir. Halen aktif olarak kullanılmaktadır.

9/ PHOENIX (Anka Kuşu):

Pek çok ülke ve halkların mitlerinde farklı isimlerle ama aynı özelliklerde yer almaktadır. Döngüsel olarak yani bir şekilde yanarak öldükten sonra küllerinden daha bilge olarak doğan ölümsüz efsanevi kuştur. Kuzey Amerika mitolojisinde Phoenix’in yanması cehenneme iniş deneyimi, yeniden doğması ise saf bilinç halinin elde edilişini simgelemektedir.

Antik Yunan ve Kızılderililerde Phoenix, Sümerlerde Anzu, Antik Mısır’da Bennu, İran’da (Pers) Simurg, Araplarda Anka, Hindistan’da Garuda, Gürcülerde Paskunji, Çinlilerde Fenghuang, Türklerde Zümrüd-ü Anka vb. isimler almaktadır. Birçok edebiyat, resim ve minyatür eserlerinde yer almıştır.

9a/ Heston Phoenix:

İngiliz Heston Aircraft Co. şirketince tasarlanıp üretilmişti. Tek motorlu, pervaneli, ana iniş takımları toparlanabilir, ahşap gövdeli yolcu uçağıydı.

 Heston Phoenix park yerinde, yandan görünüşü

İlk uçuşunu 1935’te yapmış, ertesi yıl servise girmişti. İki varyantta sadece altı uçak üretilmişti. İngiltere’de hem sivil hem de hava kuvvetlerinde, Avustralya ve Yunanistan’da sivil amaçla kullanılmıştı.

Bir pilot ve dört yolcu taşıyabiliyordu. Maksimum hızı 130kts≈ 241km/sa, menzili 805km, tavanı 20.000’≈ 6.096m dir. Halen üç tanesi özel şahısların mülkiyetinde faal olarak tutulmaktadır.

10/ NOMAD (GÖÇERLER):

Yerleşik hayat yaşamayan, yiyecek bulmak için toplayıcılık, avcılık sonraları hayvancılıkla geçimini sağlayan göçer insan veya topluluklara denilmektedir. Antik çağdan beri, dünyanın pek çok bölgesinde günümüze kadar gelen göçebe halklar vardır. 19. yy dan sonra ülke yönetimleri tarafından zorunlu ikamete uğratılmalarına rağmen Moğolistan’dan Sahra’da Bedevilere, Afganistan’da Peştunlara, Anadolu’da Yörüklere, Kochilerden Çingenelere vb. geniş bir yelpaze vardır.

Elbette tüm bu halklarla ilgili pek çok sözlü-yazılı mit, söylence ve öyküler etnografya, sosyoloji, edebiyat, müzik, sinema, plastik sanatlar gibi farklı disiplinlerde durmaksızın işlenmeye devam etmektedir.

10a/ GAF Nomad:

Avustralya’nın Government Aircraft Factories (GAF) kuruluşunca tasarlanıp üretilmiştir. Çift motorlu, turboprop, pervaneli, yüksek kanatlı, iniş takımları toplanabilen ve çok kısa kalkış-iniş (STOL) mesafesi olan hafif genel maksat uçağıdır. Suda operasyon yapabilen şamandıralı modeli de vardır. Temel özelliklerinin arasında sağlam ve basit tasarımı, nispeten ekonomik motorları ile kabin ve kullanım rahatlığı da vardı.

                                 GAF N-24 Nomad kalkışta

1971’de ilk uçuşunu gerçekleştirdikten sonra hemen servise girmişti. 1985’te üretimi sonlandırılıncaya kadar iki ana model, N-22 ve N-24’ün toplam 14 versiyonunda 172 adet üretilmişti. 12 ülkede sivil amaçlı, beş ülke ordusunda askeri amaçlarla kullanılmıştı. Halen kısıtlı sayıda aktif olarak uçmaktadır.

İki pilot ile modeline göre 12-16 yolcu ve 3.855kg yük taşıyabiliyordu. Maksimum hızı 168kts≈ 311km/sa, tavanı 21.000’-25.000’≈6.400m-7.620m (modeline göre) idi. Menzili 5.000’≈ 1.524m de 1.352km olup, sekiz saat havada kalabiliyordu.

11/ HERMES (Hermes):

Yunan mitolojisinde Zeus ile Maia’nın oğlu olup, doğduğu günden itibaren olağanüstü gelişme göstermişti. Kardeşi Apollon’un sürüsünden hayvanları çalmıştı. Hayvanların ikisini kurban edip bulduğu kaplumbağanın içini boşalttıktan sonra, hayvan bağırsaklarından oluşturduğu tellerle ilk lir enstrümanını yapmıştı. Daha sonraları Zeus ona, ölüler diyarı tanrıları Hades ve Persophone’ye hem hizmet hem de habercilik görevini vermişti. Hermes ayrıca çobanların hamisi olup, ticaret ve hırsızlık tanrısı olarak kabul edilmişti.

11a/ Handley Page HP.81 Hermes:

İlk uçuşunu savaş sonrası 1945’te yapmıştı. Servise, üretimdeki problemler ve prototipin ilk uçuşundaki kazası nedeniyle ancak 1950’de British Overseas Aircraft Corporation (BOAC) şirketinde girebilmişti. Beş versiyonda 29 adet üretilmiş, dört ülkeye satılmıştı. Turboprop motorlu uçakların piyasadaki rekabetine dayanamamış son uçuşunu 1965’te yapmıştı.

   Handley Page HP.81 Hermes uçuşta

Beş kişilik uçuş ve iki kabin görevlisinin yanısıra modeline göre 40-82 yolcu taşıyabiliyordu. Maksimum hızı 20.000’≈ 6.096m de 310kts≈ 575km/sa, tavanı 24.500’≈ 7.467m, menzili 20.000’≈ 6.096m ve ortalama ağırlıkta 3.720km idi. (Bazı kaynaklarda 5.250km olarak geçmektedir.)

12/ ARGUS-ARGOS (Argos):

Yunan mitolojisinde Argus’la ilgili pek çok figür ve mit vardır. Zeus ile Niobe’nin oğlu olup, Zeus’un ölümlü çocuklarının ilkidir. Argos ülkesinin kralıdır, Yunanistan’a toprağı işleme ve buğday ekme sanatını getiren ilk figürdür. Diğer bir Argos, öncekinin torunu olup ikisi öne, ikisi arkaya bakan dört gözü vardı. Olağanüstü güce sahip olduğu için Arkadhia’yı dehşete düşüren bir boğadan kurtarmıştı. Ayrıca Hera, Zeus’un sevgilisi İo’yu gözetleme görevini Argos’a verince Zeus’ta onu bir şekilde öldürtmüştü. Diğer bir mitte Argos gemisinin yapımcısı olup Argonat’lardan birisiydi. Altın postu bulup Teselya’ya geri getireceklerdi...

12a/ Fairchild F-24 Argus:

Fairchild Aviation Corporation şirketince tasarlanıp üretilmişti. Tek motorlu, pervaneli, tek kanatlı, sabit iniş takımlı dört koltuklu hafif genel maksat (ordu için irtibat, hafif nakliye) uçağıydı. ABD ordusu UC-61 koduyla sınıflandırmıştı.

               Fairchild F-24 Argus uçuşta

İlk uçuşunu 1932’de yapmıştı. Askeri ve sivil amaçlı, 18 versiyonda 1948’e kadar 2.232 adet üretilmişti. Askeri modelleri 12 ülkenin ordusunda kullanılmıştı. II.Dünya savaşından sonra özellikle ABD’de sivil hava taksiciliği ve şahsi kullanımlarda çok popüler olmuştu. Günümüzde birkaç tanesi özel şahıs mülkiyetinde uçmaktadır.

Bir pilot üç yolcu kapasitesiyle maksimum hızı 108kts≈ 200km/sa, tavanı 12.700’≈ 3.871m ve menzili 748 km dir.

13/ DRAKEN-DRAGON (Ejderha):

Tüm dünyada birçok kültürün folklorunda görülen devasa, güçlü, büyülü, nefesli silahlara sahip zeki ve acımasız bir figürdür. Batı kültüründe ejderhalar orta çağdan beri kanatlı, boynuzlu ve ateş püskürten, doğu kültürlerinde dört ayaklı, kanatsız, yılanımsı ve çok zeki canlılar olarak tasvir edilmişlerdir. Ayrıca çoğunun keskin dişleri, boynuzları ve pençeleri olup yumurtlayarak ürerler. Yine birçok dini inançta Mezopotamya, Mısır, Yunan, Roma, İran, Hindistan, Çin, Kore, Japonya, Vietnam vb. yer alırlar. Ejderhalar resim, minyatür, heykel, edebiyat, çizgi film, sinema, müzik, tiyatro vb. sanat dallarında karakter olarak yer almışlardır.

13a/ Saab Draken J35:

İsveç’in Svenska Aroplan Aktiebolaget (SAAB) firmasınca tasarlanıp üretilmiştir. Her hava av-önleme uçağı olarak dönemine göre yenilikçi radikal uygulama: bir çift delta kanadı ile havacılıkta bir ilkti. Süpersonik hızının yanısıra it dalaşına (dog-fight) kobra manevrasını ilk kez yaratıp uygulaması önemli özelliklerinden olup hava muharebesinde çok yetenekli olduğu kabul edilmişti. Bu nitelikleriyle soğuk savaş döneminde Varşova Paktının hava kuvvetleri için önemli caydırıcı güçtü.

           Saab Draken J35 uçuşta

İlk uçuşunu 1955’te yapmış, İsveç Hava Kuvvetlerinde servise 1960’ta girmişti. 1974’e kadar 15 versiyonda 651 adet üretilmişti. Ayrıca her ülkeye satış tekliflerinde ara varyantlar geliştirilmişti. Dört ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılmış, en son Avusturya ordusundan 2005’te emekli olmuştu.

Bir pilot ve bir turbo motorlu uçağın maksimum hızı 36.089’≈ 11.000m de Mach 2, 1.320kts≈ 2.450km/sa idi. Tavanı 65.617’≈ 20.000m ve menzili 2.750km idi. Silah yükü olarak iki adet 30mm top, 2.900kg harici yük olarak çeşitli bombalar, hava-hava füzeleri ile hava-yer roketleri ve harici yakıt tankları taşıyordu.

14/ GOLIATH (Golyat):

İlk kez İsrail’in birleşik tarihini oluşturan Tesniye Tarihinin Samuel kitabında yer almıştır. Ardından İncil ve Kuran’da bahsedilmiştir. Olay, Filistinli bir dev olan Golyat’ın genç Musevi Davud tarafından teke tek mücadelede mağlup edilmesidir. Bu kavgada genç Davut, Golyat’ı sapanıyla alnından vurduktan sonra kafasını kesmiştir. Modern kullanımda Davut-Golyat miti, zayıfla çok güçlünün mücadelesinin seküler anlatımı olmuştur. Edebiyat, sinema, müzik ve plastik sanatlarda öykü pek çok kez kullanılmıştır.

14a/ Farman F.60 Goliath:

Fransız Farman Aviation Works şirketince tasarlanıp üretilmiş çift kanatlı, çift motorlu, pervaneli, sabit iniş takımlı, ahşap gövdesi özel kimyasalla işlenmiş kumaşla kaplı uçaktı. İlk uçuşunu 1919’da yapmıştı. I.Dünya savaşı için ağır bombardıman uçağı olarak tasarlanmış ama gecikince Avrupa’daki ilk havayollarında ticari amaçla kullanıma girmişti.

                Sivil yolcu modelinde Farman F.60 Goliath

İlk yolculu tanıtım uçuşunda -askeri olmayan uçuşlar yasaklı olduğundan tüm yolculara üniforma giydirilip- 2saat 30dakikalık uçuşla Fransa’dan İngiltere’ye gitmişlerdi.

Sivil-askeri toplam 17 versiyonda 60 adet üretilmişti. Sivil amaçlı modeller beş, askeri amaçlılar dokuz ülkenin ordusunda kullanılmıştı. Son uçuşunu 1931’de yapmıştı.

Dört kişilik uçuş ekibiyle 12-14 yolcuyu kapalı kabininde taşıyabiliyordu. Deniz seviyesinde maksimum hızı 92kts≈ 170km/sa, menzili 800km ve tavanı 18.000’≈ 5.486m idi. Askeri modellerinde iki tane 7.62mm makinalı tüfek, dahili yük olarak 1.000kg a kadar çeşitli bombalar ve gövde altında bir tane torpido taşıyabiliyordu.

15/ DEMON - DAİMON (İblis):

İnsanların bilinmezliğe, dehşetin korkusuna olan inançları Paleolitik çağa kadar uzanmaktadır. Bu yüzden iblislerle ilişkili inanç, söylence ve öykülerde, dinlerde, mitolojide, edebiyatta, plastik sanatlarda, folklorda hatta okültizmde görülmektedir. İblisler eril ve bazen şeytan olarak kabul edilmelerine rağmen genellikle kötülük ve dehşette onlardan çok daha üstün ve farklı oldukları düşüncesi yaygındır. Öte yandan Antik Yunan felsefecilerinin büyük bölümü Daimon’u insanlara yol gösterici cin, ruh ya da doğaüstü güç olarak tanımlamışlardı.

15a/ Hawker Demon:

İngiliz Hawker Aircraft şirketinin tasarlayıp ürettiği iki kişilik Hawker Hart bombardıman modelinden geliştirilmiş, iki kişilik avcı uçağı versiyonuydu. İlk uçuşunu 1935’de gerçekleştirmişti.

Tek motorlu, pervaneli, çift kanatlı, sabit iniş takımlı, tamamen metal yapıdaydı. Beş versiyonda 305 adet üretilmişti. İngiltere dışında sadece Avustralya ordusunda kullanılmıştı.

      Hawker Demon filosu (RAF) uçuşta

Burunda pervaneyle senkronizeli iki adet sabit, arka uçucuda bir adet hareketli 7.7mm lik makinalı tüfekleri vardı. Ayrıca kanat altında 240kg bomba taşıyabiliyordu. 13.000’≈ 3.962 m de maksimum hızı 161kts≈ 298km/sa, menzili 690km ve tavanı 22.800’≈ 6.949m idi. II.Dünya savaşında İngiltere’de cephe gerisinde kullanılmış ve son uçuşunu 1943’te yapmıştı.

15b/ McDonnell F3H Demon:

McDonnell Aircraft Corporation şirketince tasarlanıp üretilen geriye ok açılı kanatlarıyla uçak gemisinden operasyon yapabilen, ses altı süratli (subsonic) jet motorlu avcı uçağıydı.

İlk uçuşunu 1951’de yapmış, motor problemleri nedeniyle servise ancak 1956’da girmişti. Her havada uçabilme yeteneğine karşın geç kaldığı için Kore savaşında kullanılamamıştı. Sekiz versiyonda 519 adet üretilmiş ve sadece ABD Deniz Kuvvetlerinde kullanılmıştı.

Tek kişilik, tek motorlu uçağın deniz seviyesinde maksimum hızı 622kts≈ 1.152km/sa, tavanı 35.050’≈ 10.683m, menzili 2.200km idi. Dört adet 20mm lik top, dört adet ısı veya radar güdümlü hava-hava füzesi, 2.700kg bomba ile harici yakıt tankları taşıyabiliyordu. Son uçuşunu 1964’te yapmıştı.

         McDonnell F3H Demon uçakları kol uçuşunda

16/ GEMİNİ (İkizler):

Yunan ve Roma mitolojilerinde Castor ve Pollux (Polydeuces) olarak bilinen ikiz üvey kardeşlerdir. Anneleri Leda, Castor’un babası Tyndareus olup ölümlüydü. Pollux, Zeus’un oğlu olup ölümsüzdü. Pollux, Zeus’tan onları bir arada tutmaları için ölümsüzlüğünü kardeşiyle paylaşma izni istemişti. Bunun üzerine Zeus onları Gemini (İkizler) takımyıldızına dönüştürmüştü. İkili, denizcilerin patronları olarak görülürken astroloji dünyasında önemli bir figürdür.

16a/ Miles M.65 Gemini:

İngiliz Miles şirketi, II.Dünya savaşı sonrası sivil havacılığa daha çok eğilmesinin sonucu tasarlanıp üretilmişti. İki motorlu, dört kişilik, çift dikey stablizeli, ana iniş takımları toparlanabilen bir tür hafif gezi uçağıydı.

İlk uçuşunu 1945’te yapmış, bir yıl sonra servise girmişti. Tur ve turizm şirketlerinde hava taksi uygulamalarının yanısıra kişisel kullanımda rağbet görmüştü. Dokuz versiyonda 1947’ye kadar 170 adet üretilmişti. Dört ülkede çeşitli sivil havacılık şirketlerinde ve İsrail ordusunda askeri amaçlarla kullanılmıştır. Halen birkaç tanesi şahıs mülkiyetlerinde faal olarak uçmaktadır.

                 Miles M.65 Gemini uçuşta

Bir pilot üç yolcu ile maksimum hızı 130kts≈ 240km/sa, menzili 840km (yolcusuz 1.320km) olup beş saatten fazla havada kalabiliyordu. Tavanı 13.500’≈ 4.114m idi,

17/ VULCAN - VULCANUS (Volkan):

Roma mitolojisinde Jüpiter’le Juno’nun oğludur. Yanardağların, çöllerin, demir ocaklarının ateşini kapsayan ateş tanrısıdır. Ateşin hem yıkıcı hem de bereketli güçlerini simgeler. Bazı yörelerde ve Hıristiyanlıktan önce, Vulcanus’un evrenin ruhu olup her evrensel nesne ve varlıkta bulunduğuna inanılırdı.  Antik Roma’da her yıl 23 Ağustos’ta onuruna festival düzenlenip ateşler yakılırdı. Ayrıca yangınları durduran tanrıça Maia ile de akrabaydı. Diğer taraftan Yunan mitolojisinde Vulcanus, bakire tanrıça Minerva’ya tecavüz edip Apollon’un babası olmuştu. Atina’da meşale şölenleri Vulcanus’un onuruna düzenleniyordu...

17a/ Vickers Vulcan:

İngiliz Vickers firmasınca tasarlanıp üretilmiş çift kanatlı, tek motorlu, pervaneli, sabit iniş takımlı yolcu uçağıydı. Tek pilotu açık kokpitte, 6-8 yolcusu ise kapalı kabinde uçuyordu.

   Vickers Vulcan uçağı yerde, açık ve yüksek pilot kokpiti net seçiliyor.

İlk uçuşunu 1922 yapmış ve aynı yıl servise girmişti. İngiltere ve Avustralya’da yolcu taşımıştı. Beş varyantta sekiz adet üretilmiş, sonradan piyasaya giren daha gelişmiş performanslı yolcu uçaklarıyla rekabet edememişti. Son uçuşunu 1928’de yapmıştı.

Deniz seviyesinde maksimum hızı 97kts≈ 180km/sa, menzili 740km, tavanı 10.500’≈ 3.200m idi. Şişkin gövdesi nedeniyle “uçan domuz” lakabı vardı.

17b/ Avro Vulcan:

Başlangıçta Avro şirketi sonradan Hawker Siddeley şirketince tasarlanıp üretilmiş, subsonik (ses altı) süratte stratejik bombardıman ve keşif uçağıydı. Dört jet motorlu, delta kanatlı, kuyruksuz uçak ilk uçuşunu 1952’de yapmış, 1956’da servise girmişti. Sadece Kraliyet Hava Kuvvetlerinde (RAF) kullanılmıştı. RAF’tan 1984’te emekli olmuş, birkaç tanesi daha sonra gösteri uçuşlarında yer almasına karşın 2015’te tamamı yere inmişti.

Soğuk savaş döneminde nükleer caydırıcılığının yanısıra, 1982’de Falkland savaşında klasik bombardıman görevlerinde uçmuştu.

Kuyruksuz aerodinamik yapı özelliği daha sonra Concorde’un tasarımında da kullanılmıştı.

Altı versiyonda 136 adet üretimi 1965’te sonlanmıştı. Dönemine göre hayli gelişmiş elektronik, aviyonik teknolojisi vardı. Havada yakıt ikmali yapabiliyordu. 1975’e kadar Güney Kıbrıs’ın Akrotiri üssünde iki filo konuşlandırılmıştı.

Avro Vulcan Farnborough Havacılık Fuarının üzerinde son uçuşunda 11.10.2015

Beş kişilik uçuş ekibinde iki pilot, bir seyrüsefer, bir radar, bir bomba hedef operatörü vardı. Maksimum hızı (yüksek irtifada) Mach 0.96, 561kts≈ 1.039km/sa, menzili 4.195km, tavanı 55.000’≈ 16.764m idi. Silah yükü olarak 21adet 454kg lık klasik bomba veya yedi değişik türde nükleer bomba taşıyabiliyordu. James Bond film serilerinin öncüllerinden “Thunderbolt” ta, Avro Vulcan uçağı yer almıştı.

18/ ICARUS (Ikarus-Ikaros):

Yunan mitolojisinde Icarus, Daedalus ile Naukrate isimli kadın kölenin oğludur. Baba Daedalus, kral Minos’a kendi tasarladığı labirenti (Labyrinthos) yapmıştı. Ayrıca Theseus’a, labirentte yolunu nasıl bulacağını da öğretmişti. Ama Theseus Minotaurus’u öldürünce buna çok kızan kral Minos, Daedalus ile oğlu Icarus’u labirente hapsetmişti. Daedalus, kendi ve oğlu için tüylerden kanatlar yapıp, balmumuyla yapıştırmıştı. Uçmadan önce Icarus’a ne çok alçaktan ne de çok yüksekten uçmamasını tembihlemişti. Ne var ki baba sözü dinlemeyen Icarus, çok yükseklere çıkıp güneşe yaklaşınca balmumu eriyerek kanatları kopmuş ve denize düşerek ölmüştü. Bazı versiyonlarda gemiye binerek kurtulduğu da geçmektedir. Konu edebiyat, sinema, müzik ve plastik sanatlarda sıkça işlenmiştir.

18a/ Ikarus S-49:

Eski Yugoslavya II.Dünya savaşını takiben Rusya ve Varşova paktından koptuktan sonra envanterindeki tüm Rus modellerinden en kısa zamanda kurtulup kendi uçağını yapma gayretleriyle, Ikarus Aircraft fabrikasında tasarlanıp üretilmişti.

Tek kişilik, tek motorlu, pervaneli, metal gövdeli, iniş takımları toparlanabilen avcı uçağıydı. İlk uçuşunu 1949’da yapmış, ertesi yıl Yugoslavya Hava Kuvvetlerine katılmıştı. Üç versiyonda 158 adet üretilmiş ve sadece Yugoslavya’da kullanılmıştı. 1961’de servisten kalkmıştı.

5.000’≈ 1.524m de maksimum hızı 339kts≈ 628km/sa, tavanı 33000’≈ 10.058m, menzili 690km idi. Bir tane pervane göbeğinde 20mm lik makinalı top, iki tane burunda 12.7mm lik makinalı tüfeklerinin yanısıra dört tane roket, iki tane 50kg lık bomba taşıyabiliyordu.

         Ikarus S-49C havada

19/ NEPTUNUS - NEPTUNE (Neptün):

Yunanlılar’ın Poseidon tanrısıyla özdeşleştirilmiş bir Roma tanrısıdır. Taze su ve deniz tanrısı olup, 23 Temmuz’da (genellikle yazın en kurak günlerinde) adına büyük Neptunalia festivali kutlanıyordu. Jüpiter ve Pluto’nun kardeşidir. Silahı üç başlı mızraktır. Edebiyat, müzik ve plastik sanatlarda Neptune ilgili pek çok eser verilmiştir.

19A/ Ireland Neptune:

Amerikalı uçak yapımcısı Ireland Aircraft şirketince tasarlanıp üretilmiş, ilk uçuşunu 1927’de yapmıştır. Çift kanatlı, tek motorlu, pervanesi üst kanadın arkasında, 4-5 kişilik, su üstünden operasyon yapabilen bir uçaktı. Gövdesi çelik borulardan yapılmış, özel kimyasallı bir çeşit kumaşla kaplanmıştı. Kabinde kısa siperlikli camlarla sudan korunma sağlanıyordu. 

                      Ireland Neptune N-2 su üstünde

Altı versiyonda 56 adet üretilmişti. On tanesinde su üstü ve karadan uçabilme yeteneği vardı. Bu modelin ana iniş takımları yukarı alınabilir cinste olup, kuyrukta bir tür kızak vardı.

Bir pilot, 3-4 yolcu (modeline göre) ile maksimum hızı 100kts≈ 190km/sa, tavanı 16.000’≈ 4.827m, menzili 610km idi. ABD’nin doğu kıyılarında, özellikle Florida merkezli hava taksi uçuşlarında kullanılmış, 1930’ların sonunda servisten kalkmıştı.

20/ HELLCAT (Cehennem Kedisi- Bir tür cadı):

Değişik Anglosakson mitlerinde çok büyük kötülüklerle yaşayan, büyücü ve cadı kadınlardan daha güçlü, cehennemden yeryüzüne gelmiş bir figürdür. Bazen iblisin dişi karakteri olarak geçmektedir. Hellcat edebiyat, sinema, resim, müzik ve dijital oyun alanlarında yer almıştır. En popülerlerinden birisi de zindanlar, ejderhalar ve canavarlar listesidir...

Öte yandan özellikle ABD’de günlük eril kullanımda, bir kadının öfkesine kasıtlı olarak hakaret edip şiddet uygulandığını ima eden bir ifadedir.

20a/ Grumman F6F Hellcat:

Amerikan Grumman Aircraft Engineering Corporation şirketince II.Dünya savaşı içinde öncelikle uçak gemisinden operasyon yapabilme özelikleriyle tasarlanıp üretilmişti. Özellikle Pasifikte Japonların Mitsubishi A6M Zero modeline karşı tasarlanmıştı. Daha sonra Avrupa’da uçmuştu.

           Yerde Grumman F6F Hellcat uçağı pilotuyla birlikte

Tek motorlu, pervaneli, iniş takımları toparlanabilir avcı uçağıydı. İlk uçuşunu 1942’de yapmış, ertesi yıl servise girmişti. On versiyonda 12.275 adet üretilmişti. Daha sonra radar ilavesiyle gece avcı rolünde uçuşlar yapmıştı. ABD Donanma Hava kuvvetlerinde 5.223 düşman uçağını düşürerek büyük başarı kazanmıştı. ABD dışında İngiltere, Fransa ve Uruguay ordularında kullanılmıştı.

Maksimum hızı 340kts≈ 629km/sa, savaş menzili 1.521km, tavanı 37.300’≈ 11.369m idi. Silahları: altı adet 12.7mm lik makinalı tüfek, iki adet 20mm lik makinalı top, altı adet 127mm veya iki adet 298mm lik roket, gövde altında bir adet torpido veya 910kg lık bomba veya atılabilir yakıt tankı, kanat altında iki adet 450kg bomba veya altı adet 45kg lık bomba taşıyordu. En son 1960’ta Uruguay Donanmasından emekli olmuştu. Günümüzde ABD’de özel şahıs ve müzelerde birkaç tane faal F6F Hellcat uçağı vardır.

21/ NEMESİS (Nemesis):

Antik Yunan dini ve mitinde genellikle babası Zeus, isimsiz annenin kızı olarak kabul edilmişti. Zaman içinde yeteneklerine çeşitli anlamlar yüklenmesine rağmen bir tür adalet dağıtıcılığı yaptığı kabullenilmişti: İntikam tanrıçası, ilâhi cezayı veren amansız adaletçi olarak tanımlanmıştı. Birçok Yunan tragedyasında suçun intikamcısı ve kibiri cezalandıran figür olarak yer almıştı.

Eski İzmir’de (Smyrna) Nemesis, iki ayrı tanrıçayla eşleştirilmişti. Artemis ve Afrodit’e benzeyen ikili oluşumu, Büyük İskender’in kurduğu yeni şehir ile eski İzmir’in tanrıçalarının temsili olarak kabullenilmişti.

21a/ Sharp DR-90 Nemesis:

Jon Sharp tarafından sadece hava yarışları için ABD’de üretilmiş özel bir uçaktı. Tek kişilik, pervaneli, tek motorlu, sabit iniş takımlı uçak, ilk uçuşunu 1991’de yapmıştı. Çelik gövdesi çeşitli kompozit malzemelerle kaplanmıştı. 1999’da emekli oluncaya kadar girdiği 50 hava sürat yarışlarının 47’sini kazanmıştı. Ayrıca dört kez kendi kategorisinde hız rekoru kırmış, çok farklı ödüller kazanmıştı.

           Müzede sergilenen Sharp DR-90 Nemesis

Maksimum hızı 252kts≈ 466km/sa, boş ağırlığı 236kg ve çekebileceği maksimum yük limitleri +6/-4 “G” idi.

21b/ Sharp Nemesis NXT:

Yine Jon Sharp tarafından ABD’de, Sharp DR-90 modelinin başarısı üzerine, aynı amaçla (hava sürat yarışları için) geliştirilmiş ve başlangıçta iki adet üretilmişti. Ayrıca sonraları sportif havacılık amaçlı da kullanılmıştı. Gövdesi karbon-fiberden yapılmıştı. Yanyana oturmalı iki kişilik, pervaneli ve tek motorlu uçağın ana iniş takımları gövde içine toparlanabilmekteydi.

Maksimum hızı 340kts≈ 631km/sa, boş ağırlığı 726kg idi. Kendi kategorisinde on adet hız rekoru kırmıştı. 2015’te uçuştan ayrılarak müzede sergilenmeye başlamıştı. 2011’den itibaren lisanslı olarak kit (monte edilebilir) ve uzaktan kumandalı modelleri Avrupa’da üretilmişti. Kit olarak net üretim sayısı bilinmemektedir.

       Sharp Nememsis NXT (Neoteric Experimental Technology) uçuşta

Başvurulan Kaynaklar:

*Air Forces of the World (David Willis – Aerospace Publishing, 1999)

*Air Commando: Inside the Air Force Special Operations Command (Philip D. Chinnery – St. Martin’s Paperbacks, 1997)

* Encyclopedia of Modern Military Aircraft (Paul Eden – Amber Books, 2004)

* A Century of Flight (Ray Bonds – Salamander Book, 2004)

* The History of Aviation (Robert Jackson – Barnes& Noble, 2007)

* Modern Hava Sistemleri (Editör Sami Atalan – Türk Hava Kuvvetleri, 2010)

*Mitoloji Sözlüğü (Pierre Grimal – Sosyal Yayınlar, 1997)

* www.fighterjetsworld.com

* www.thevintagenews.com

* www.hushkit.net

*www.flyingmag.com

* www.newsscientist.com

* www.wikipedia.org

*www.smithsonianmag.com


E-posta   Facebook   Twitter     Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR    Toplam 4 yorum var, 4 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.
 

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
 
   
 
Müstecap
11 Ocak 2024 Perşembe 17:14
Yazılarınız çok güzel. Diğer hayvan isimli uçakların listesi gelecek mi?
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
NZ
7 Ocak 2024 Pazar 10:09
Yazı serisiyle mütevazi uçak ansiklopedisi oluştu. Tebrikler.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
Tarihçi
6 Ocak 2024 Cumartesi 18:16
Derli toplu, bilgilendirici yazılarınızı zevkle okuyorum.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
TÜRK
6 Ocak 2024 Cumartesi 12:50
Kaleminize sağlık.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
 
FACEBOOK YORUM Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Engin Aksüt
TOKYO HANEDA’NIN RİSKLİ YAKLAŞMALARI VE İNSAN FAKTÖRÜ
Engin Aksüt
Osman Gazi Baykal
PARAZİT* HAVA ARAÇLARI
Osman Gazi Baykal
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
FASTING PILOTS NOT 100% FIT
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
İbrahim Köktener
MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ
İbrahim Köktener
Tuğba İncel
GERMANWINGS KAZASI DAVASI SÜRÜYOR
Tuğba İncel
Faruk Sayılır
UCUZ HAYATLAR
Faruk Sayılır
digitaldalga
ÇOK OKUNANLAR
  FOTO GALERİ
SİNGAPUR AIRSHOW-2020

SİNGAPUR AIRSHOW-2020

  VİDEO GALERİ
ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

  GÜNÜN MANŞETLERİ
 
PİLVAK'TA SEÇİM ZAMANI
HANEDA'NIN RİSKLİ YAKLAŞMALARI
PEGASUS'UN YENİ ROTASI
ÜREKSOY: 26 NİSAN'IN ÖNEMİ
LUFTHANSA'DA YENİ KABİN
ERCAN'DA 'PİLOTLAR GÜNÜ'
TAV'A 'EN İYİ İŞVEREN' ÖDÜLÜ
'GÖKYÜZÜ SİZİNLE DAHA GÜZEL'
INDIGO'DAN DEV A350 SİPARİŞİ
PİLOTLAR GÜNÜ KUTLU OLSUN
 
  UÇUŞ BİLGİLERİ
İç Hatlar Dış Hatlar
Geliş Gidiş Geliş Gidiş
  İstanbul Havalimanı
  Sabiha Gökçen
  Ankara
  Antalya
  HAVA DURUMU
  İstanbul
Pazar Pazartesi Salı
13 / 19 °C 14 / 15 °C 14 / 17 °C
  ARŞİV
 
   
 
 
UNUTMAYACAĞIZ...
 
Onur Güntürkün
 
 
UNUTMAYACAĞIZ…
 
Ünal Başusta

  •Künye
  •İletişim
  •Havacılık Haberleri
  •Röportaj
  •Türkiye'den
  •Dünyadan
  •Seyahat Rotası
  •Havacılık
  •Uçuş Eğitim
  •Havalimanları
  •Göklere Veda
  •Havacılık Emekçileri
  •Havacılık
  •Reklam Videoları
  •Röportaj
  •Video Haber
  •Airbus
  •Qatar Airways
  •Temel Kotil
  •Ukrayna
  •DHMİ