J. Verne’nin Bazı Kitaplarının Özeti:
Balonla Beş Hafta: J. Verne’nin ilk romanı olarak 1863 yılında basılmıştır. Aslında arkadaşı F. Nadar’ın yapmaya çalıştığı “Dev” isimli balonundan edindiği teknik ayrıntıları bu eserinde, doğru bilgiler olarak kullanmıştı. Kitap, Dr. Fergusson’un önderliğinde arkadaşı Dick Kennedy ve yardımcısıyla beraber Victoria isimli sıcak hava balonuyla o yılların gizemli toprakları olan Afrika’ya yapılan uçuşu anlatır. Balonla Afrika’yı bir uçtan diğer uca gezerken yeni yerler keşfedilir. Özellikle Avrupalıların bilmediği yerler, olayları anlatırken coğrafi koordinatlarının da verilmesi, kitabın ilk yayımlandığında okuyucularda gerçek-kurgu arasında şüpheler uyandırmıştı. Bazı eleştirmenlere göre Amerikalı yazar Edgar Allan Poe’nun balonla gezi öykülerinden etkilenerek bu eseri yazdığı öne sürülmüştü.
80 Günde Devr-i Âlem: Kitap Londra Bilim Kulübünde imkânsız bir yolculuk olan 80 günde sadece kara ve deniz araçlarını kullanarak dünya yolculuğunun tamamlanabileceğini iddia eden gizemli, titiz ve dakik Phileas Fogg’un, yardımcısıyla birlikte yaptığı geziyi anlatır. Doğuya devamlı giderek yolculuk tamamlanır. Kitabın sonunda gün-tarih çizgisini doğuya doğru kat ederek bir gün kazanılacağını coğrafya derslerinden daha güzel bir şekilde öğretilmesi eserin başka bir özelliğidir.
Esrarlı Ada: Beş kişinin -denizci, gazeteci, bilim adamı, mühendis ve uşağı- balon kazası sonucunda ıssız adaya düştükten sonra yaşadıkları maceraları kitapta konu edilmiştir. Özellikle ada sahiline vuran şişe mesajı onlara yalnız olmadıklarını da haber verir. Aslında yoktan var edilerek, bir adada medeni yaşamın nasıl kurulacağı anlatılırken, Robinson Crusoe kitabındaki ayrıntılar daha gerçekçi bir şekilde ele alınmıştır.
Arzın Merkezine Seyahat: Hamburg’da yaşayan jeolog-maden bilimci Profesör Lindenbrock ve yeğeni Axel Lindenbrock eski bir el yazmasında buldukları şifreyi çözerler. Buna göre İzlanda’da sönmüş bir yanardağ kraterinden dünyanın merkezine inilebilinmektedir. Amca yeğen ve İzlandalı sakin rehberleri Hans Bjölk ile yanardağdan dünyanın gizemli derinliklerine inerler. Yolculuğun sonunda İtalya’daki Stromboli yanardağının kraterinden yeryüzüne çıkarlar. Kitapta yerin altında sürprizlerle dolu yolculuk, tuhaf yaratıklar ve maceralar çok ilginç bir kurguyla anlatılır…
İnatçı Keriban (Kéraban): Hollandalı bir tüccar ve uşağının Osmanlı İmparatorluğunda (Yaklaşık II. Mahmut dönemi O.G.B.) Keriban ağayla yaşadığı olaylar, seyahatleri kitapta anlatılır. Arka planda Osmanlı toplum yaşamından ayrıntılar, coğrafi özellikler, geçim kaynakları ustaca betimlenir. Ayrıca Trakya, Karadeniz Bölgesi sahilleri, Romanya, Bulgaristan kıyıları, Ukrayna, Gürcistan ile Türkiye’deki kentlerden Sakarya, Ereğli, İnebolu, Sinop, Giresun, Trabzon, Çayeli, Pazar, Hopa vb. anlatılır. Başlangıçta J. Verne’nin buraları gezdiği sanılırsa da, bunu doğrulayan hiçbir bilgi yoktur. Kütüphanedeki araştırmalarının yanı sıra buralara yolculuk etmiş kişilerle görüşme yaparak bilgilendiği kabul edilmektedir.
Denizler Altında 20.000 Fersah: Esrarlı gemi kazalarını araştırmaya çıkan Pierre Aronnax, yardımcısı ve balina mızrakçısı Ned Land denizde bilinmeyen bir yaratığın üstüne çıkarlar. Aslında denizaltı olan bu varlığın içine girerler. Kaptan Nemo ile tanıştıktan sonra adı Nautilus olan denizaltı ile okyanusun sırlarını, değişik deniz canlılarını, kayıp Atlantis Kıtası ve Güney Kutbunu gezerek öğrenirler. Kaptan Nemo’nun sırlarının açıklanmaması için üç konuk denizaltında yarı tutsak yaşarlar. Nautilus Baltık denizinde bir girdaba yakalanınca üç dünyalı denizaltından kurtulur. Kaptan Nemo ve denizaltına ne olduğu anlaşılamaz. Ancak J. Verne’nin Esrarlı Ada romanında Kaptan Nemo tekrar ortaya çıkar.
Aya Seyahat: J. Verne’nin oldukça eğlenceli bilim-kurgu öyküsünde Amerikan İç Savaşında Baltimore kentinde zenginler tarafından kurulan Silah Kulübü savaştan sonra işlevsiz kalınca, yeniden faaliyete geçmeye çabalar. Kulüp bu kez Aya insanlı yolculuk için özel bir uzay gemisi yaparak yolculuğa çıkma hedefini belirler. Uzay gemisi, bir top mermisi şeklindedir. J. Verne bu eserinde aya insan yollarken, yerçekiminden kurtulmak için gerekli zamanı ve diğer güçlükleri de göz önüne almıştır. Ayrıca eserinde ay yolculuğunu, yatırım amaçlı olarak hisse senedi şeklinde finansal girişimcilere sunar: Bu yatırımcıların arasında birçok finansal kuruluşun yanında şimdi kapanmış olan Osmanlı Bankası’nın da adı geçer. Kitaptaki en önemli husus -bilgi ve tahminlerin eksiklik, hatta yanlışlıklarına rağmen- günümüzdeki Aya seyahat, özellikle de Apollo-11 programındaki bazı benzerliklerin şaşırtıcılığıdır:
- 1865 (kitabın yayım tarihi) ile 1969 (Apollo-11’in Aya seyahat tarihi) göz önüne alındığında proje maliyetleri ilginç şekilde benzeşir.
- J. Verne’nin öyküsündeki topun adı Columbiad, Apollo-11’in kontrol modülünün adı Columbia’dır.
- Her ikisinde uçuş ekibi üç kişidir.
- Her iki yolculuk için kalkış bölgesi Florida olarak planlanmıştır.
- J. Verne kitabında dünyaya iniş noktasını, Okyanusta Apollo-11 astronotlarının iniş noktasına çok yakın bir yere planlamıştır.
Ayın Çevresinde: Eserin konusu Aya Seyahat kitabında başlatılan çalışmaların devamı şeklinde gelişir. Merminin (uzay gemisi) hedefinden saparak Ayın uydusu haline gelişi ve ayın çevresindeki uçuşlarında kâşiflerin başından geçen maceralar anlatılır.
Robur The Conqueror: Hürriyet Abidesi (New York) Eyfel Kulesi (Paris), Büyük Piramit (Gize) gibi devasa tarihi mimarlık figürlerinin üstünde gizemli siyah bayrak ve altın güneşlerin durmasıyla roman başlar. ABD’de uçuşa meraklı bir kulübü (Weldon Enstitüsü) çok parlak buluşları olan Robur’un “Havadan hafif ve Havadan Ağır” hava araçlarının (uçak-helikopter) yapımıyla ilgilenir. Romanda özellikle Albatros adı verilen araç günümüzün helikopterine oldukça yakın bir tarifle anlatılır. Bu gemiyle çıkılan yolculukta -dünya etrafında üç hafta- kahramanların başına gelen maceralar anlatılır. Ardından daha değişik bir dizaynı olan Go-Ahead isimli önden pervaneli aracın (bir tür uçak) yapımından sonra Albatrosla olan mücadelesi anlatılır…