Kondor Lejyonu bombardıman ve yer hedeflerine taarruz görevleri için önceden hedef maketleri hazırlayarak üzerinde çalışırlar. Böyle çalışılarak yapılan görevlerde başarı yüzde 98’e ulaşır. Ayrıca Almanlar gizlice, parça tesirli bombanın geliştirilmesi için çaba gösterirler. Birçok değişiklik sonucunda 100m² ye 10kg’lık bir bombanın tamamen yok edici etkisini elde ederler!.. Aynı şekilde günümüzün yangın (napalm) bombası da bu savaşta, Almanlar tarafından geliştirilmiştir. Tahmin edileceği gibi, II. Dünya savaşında bunlar etkin biçimde kullanılmıştır.

1937 sonlarında Kondor Lejyonuna Almanya’dan özel öğretmenler, savaşın bitimine kadar görevli olarak atanırlar! Berlin’in yeni planına göre, Almanya’da askeri okullardan mezun olan genç havacılar, 9 ay boyunca burada Imker/Ausbilder grubu içinde, yoğunlaştırılmış askeri eğitim görürler. Yaklaşık 9 değişik yerde ve askerliğin değişik kademelerinde (kara, hava, deniz) 130 kadar Alman askeri öğrencisi eğitim alır! Ayrıca bu eğitim organizasyonunda, Şubat 1939 sonuna kadar 59.000 [Bazı kaynaklara göre 39.000 O.G.B.] Falanjist askeri de eğitim görür. Bu arada Falanjist kanattan Almanya’da 40, İtalya’da ise 80 adet İspanyol uçucusu, pilotaj eğitimini tamamlar.

Aralık 1937’de General Franco -biraz da itibar kazanmak amacıyla- operasyon planlarını değiştirir. Madrid’in güneyindeki Guadarrama dağlarına ordusunu konuşlandırarak, Madrid’e saldırı emri verir. Bir günde 30 ton bomba havadan atılır; o günün teknolojisi ve donanımı göz önüne alınırsa, bu saldırı için çok büyük bir uçuş operasyonu düzenlenmiştir. Yine Falanjist cephe uçakları, Cumhuriyetçilerin çok ciddi savunma ve engellemeleriyle karşılaşırlar. Bir pilotun anılarından bu harekât için “Biz Almanlar, tek tek elimizden gelen her şeyi yaptık ama İtalyanlar ve Falanjist İspanyollar hiçbir şey yapmadılar” sözleri, Alman askerlerine yüklenen egonun boyutlarını sanırım, açıklamaktadır. Aynı anılarda Cumhuriyetçi kanadın pilotlarından övgüyle söz ederken “Biz Almanlar yanlış tarafta savaşıyoruz, onlarla birlikte başka düşmanlara karşı uçmalıymışız!” ifadesi de düşmanına duyduğu saygıyı göstermesi bakımından ilginçtir. Falanjistler onca insan, uçak ve mühimmat üstünlüğüne rağmen istedikleri başarıyı yakalayamazlar. Ayrıca Cumhuriyetçiler sürpriz gece saldırıları ile Falanjistlere kök söktürürler.

Havanın aşırı soğuk olması ( -18°C) kar, buz gibi kış etkenleri her iki tarafın operasyonunda ciddi engeller çıkarır. Madrid cephesinde dağlarda Alman, İspanyol kara birlikleri soğuk, kar ve buzdan etkilenerek çok kayıp verirler. Bunun üzerine Lejyon karargâhı, hem kara-hava kuvvetlerinin işbirliğini arttırıcı, hem de ağır kış koşullarında uçak ve malzemenin kullanım tekniklerini geliştiren, bir dizi başarılı önlem alır. Ayrıca ağır kış şartları için yeni ekipmanlar da geliştirler. Bu bilgiler yine II. Dünya savaşında kullanılacaktır. 30 Aralık 1937 günü, aybaşından o ana kadar Cumhuriyetçilerin üzerine 100 ton bomba, sadece uçaklarla atılmıştır!

Kondor Lejyon komutanı ile Franco’nun Alman danışmanının arasındaki ciddi fikir ayrılıkları giderek anlaşmazlıklara dönüşür. Bunun üzerine Franco’nun danışmanı ve Guernica katliamı sorumlularından Von Richthofen, Almanya’ya geri döner. Danışmanlık görevini Kondor Lejyon komutanı tümgeneral Volkman yürütür.

Almanlar son olarak Valencia limanına saldırırken yeni bombalama teknikleri (!) denerler: Bombayı atmadan önce uçağın yakıtından bir miktarını atmosfere boşaltarak, bomba patladığında etkisinin daha da artarak, bir tür yangın bombasına dönüşmesini sağlarlar! Patlamadan sonraki alevler çok etkilidir; tabii özellikle sivillerdeki ölü, yaralı sayısının daha da artması, bu tür bombardıman tekniğinin, ne kadar başarılı olduğunun göstergesidir!..

Artık Franco birliklerinin hava hücumlarında kullandıkları bomba miktarı da artmıştır: Sadece 6 Şubat 1938 günü kuzey cephesinde Gijon’a 120 ton bomba atılır. Aynı cephedeki Truel şehrine Franco birlikleri girdiğinde sokaklarda ceset yığınları, bomba çukurları, bir de Falanjist kara birliklerinin içerisinde savaşan Faslı askerlerin yağma-ganimet yığınlarından oluşan kaotik bir görünüm vardır! 22 Şubat 1938’de kuzey cephesinde savaş bitmiştir. Bu haber Almanya’daki gazetelerde yayımlanırken, Alman birliklerin İspanya’daki varlıklarından yine hiç söz edilmez!..

Bu cephede Ju-87 (Stuka) uçakları Kondor Lejyonunca sürekli denenmiş, uçak üzerindeki değişiklikler [Örneğin iniş takım kapakları uçaktan çıkartılmıştır. O.G.B.] sonucu pike bombardıman atışında hedefe isabet hassasiyetini  ±5m ye kadar arttırmışlardır. O günün teknolojisi göz önüne alınırsa, çok yetkin bir sonuçtur!

7 Mart 1938’de Falanjistler Almanların yardımıyla, Cumhuriyetçilerin savaş limanı olan Cartegena’yı bombalarlar. Burada Cumhuriyetçilerin hasarlı kruvazörü “Libertad’ı batırırlar. Bu Almanların bir tür intikam harekâtıdır. Saldırının bittiğinde 700 ölü ve üç katı da yaralı geride kalmıştır! Ardından bir günde 210 ton bomba atarak, Cumhuriyetçilerin güçlendirilmiş Castilla şehrini yerle bir ederler. Bu cephede Cumhuriyetçilerin direnişini tamamen yok eder...

16 Mart 1938’de Mussolini İtalya’daki durumunu güçlendirmek için, Franco’ya haber vermeksizin, sadece İtalyan havacılara Barselona şehrinin halı bombardımanına tutulmasını emreder! Saldırı sona erdiğinde sivillerden 1300 ölü, 2000 yaralı vardır. Franco durumu öğrenince küplere biner; İspanya’daki İtalyan komutanı bu izinsiz operasyon için adeta haşlar. Ama ölen ölmüştür!..

Cumhuriyetçilerin özellikle telefon, telgraf hatlarındaki sabotajlarına karşı, Alman lojistikçileri hemen yeni radyo-telsiz istasyonları kurarak, Kondor lejyonu ve falanjistler’ in haberleşmelerini sağlarlar. Bu arada Alman yardım paketindeki hafif nakliye Ju-W34 tipi uçaklar, eğitimdeki İspanyol pilotların hem seyrüsefer, hem de iniş kalkış eğitimlerinde yük-posta taşıyarak çok amaçlı kullanılır.

Nisan 1938’de Valencia cephesinde Falanjist ve Kondor Lejyonu’nun en büyük belası, aşırı yağışlar sonucunda çamur deryasına dönen toprak ve çim pistlere uçakların batmasıdır! Mayıs, Haziran ayında son gelen He-112 V9 tipi uçaklar ve yeni makineli topları denenir. Kasım 1938’e gelindiğinde, Cumhuriyetçilerin Ebro cephesi genişlemiş ve her iki tarafın toplam ölü sayısı (asker) 25.000’i geçmiştir.

Kondor Lejyonundaki acemi uçucular zaman zaman kötü hava koşullarının etkisiyle seyrüsefer hataları yaparak, Falanjist bölgelerini bombalamaktadırlar! Yine de kentler ve endüstriyel tesislere yaptıkları taarruzlar, Cumhuriyetçiler üzerinde bezdirici etki yapmaktadır. Örneğin Ebro cephesindeki bir nehir üzerindeki üç köprüye toplam 147 ton bombanın atıldığını söylersek, savaşın yıkıcılığı hakkında okuyucularımız daha iyi fikir edinebilir!

1938 ilkbaharında Almanya uçak ve silah yardımını askıya alır. Nedeni ise orta Avrupa’da Avusturya, Çekoslovakya ve Almanya arasında tırmanmaya başlayan politik krizdir. Almanya Avrupa’da başka arayışlara girişmektedir. 20 Temmuzda krizin çözülmesiyle silah yardımı tekrar başlar.

Burada Falanjist cephedeki yabancı havacıların sivil halkla, kısaca ilişkisinden bahsedecek olursak; muhafazakâr İspanyol ailelerinin katı kurallarına göre, genç İspanyol hanımların Alman, İtalyan gibi yabancılarla yakınlaşması çok nadir bir durumdur. Bu yüzden Alman komutanlar özel randevu evlerini kiralayarak, askerlerin seks ihtiyaçlarını karşılama yoluna giderler! İçkinin yasak olduğu bu yerlere giriş, Almanlar için 25 pesetadır!.. [Benzerlerini de A.B.D. kendi askerleri için Kore, Vietnam, Irak vb. savaşlarında yapmıştır. O.G.B.]

Hava muharebelerinde Cumhuriyetçiler’ in ciddi bir tehdidi kalmamasına rağmen, İtalyan pilotların kaybı yine de çok fazladır. Nedenler arasında, İtalyan pilotların çok genç ve tecrübesiz oluşu, uçaklarının Almanlara göre daha eski bir teknolojiye sahip olmasıyla birlikte, yaşanılan koşulların gençlere çok ağır ve yıkıcı gelmesi sayılabilir...

Kondor lejyonunun en çok uçan pilotu Wilhelm Balthasar, 1938 yazında Almanya’ya geri döndüğünde bombardıman, keşif ve av görevlerinde toplam 465 savaş uçuşu yapmıştır. Yaklaşık bir buçuk yıl İspanya’daki görev süresi için, yorucu ve ağır bir deneyim olduğu uzmanlarca ifade edilir...

15 Eylül 1938’de 10.000 İtalyan askeri, Mussoli’nin emriyle anavatana geri döner! Dünya kamuoyunda Mussolini’nin bu kararı, İngiltere ile -yeniden yapılan- İspanya’ya karışmama mutabakatından sonra aldığına yorulur. Hatta İspanya’daki “Gambi di Ferro” isimli avcı filosunun da küçülerek, cephe gerisine çekilme emrini verir... Bu durum yine Franco’yu çileden çıkartır.

4 Kasım 1938’de Kondor Lejyonundaki deneyimli pilotların yarısına anavatana dönüş emri gelir! Orta Avrupa’da yeniden tırmanan Almanya - Çekoslovakya krizi nedeniyle bu karar alınmıştır. Giden deneyimlilerin yerlerine, Almanya’dan yeni acemi ve genç pilotlar gelir. Ayrıca Almanya’nın İspanya’ya askeri yardımları askıya alınır. Çekoslovakya krizi yatıştıktan sonra, Ocak 1939’da Almanya’dan askeri yardım tekrar başlar. Bir ilginç notu ekleyelim: Kondor Lejyonun He-111 tipi uçağına, Ebro cephesinde yerden açılan ateşle sol motoru parçalanır. Uçağını uçuramayacağını düşünen genç teğmen pilot ve altı kişilik uçuş ekibi, paraşütle atlarlar. Ancak pilotsuz kalan uçak, gövdesindeki biraz hasarla Cumhuriyetçilerin topraklarına inişini tamamlar. Uçağın işe yarayan parçaları Cumhuriyetçi cephe havacıları tarafından kullanılır... Almanların cephede uçuş eğitimi yapan pilotlarında kayıpları çoktur: Örneğin 30 Ekim – 3 Kasım 1938 tarihleri arasında 21 uçak kaybederler... 2 Ocak 1939 günü savaşan her iki taraf, sadece uçucu ekipler için aralarında esir değişimi yapar.

26 Ocak 1939’da Barselona düştüğünde, Kondor Lejyonun şehre girmesine Franco izin vermez. Yalnız Falanjistler’ in şehre girerek zaferlerini kutlamaları, Almanlarda ciddi hayal kırıklığı yaratır!

Falanjist cephe havacılarına Madrid’e asker-sivil ayrımı yapmaksızın bombalama emirleri verilir. Komutanlara göre halka ateş açıp, moralleri bozarak yılgınlığını arttırmak önemli bir etmendir. Ardından Madrid, özellikle Alman havacıların gözde hedefi olur. Şubat 1939 tarihindeki bombardıman uçuşları, Kondor Lejyonu için tamamen bir eğitim uçuşu görevine dönüşür. Ama Cumhuriyetçiler “No Pasaran - Geçemeyecekler” sloganıyla tarihe geçen, çok ciddi bir savunma yaparlar. Özellikle 3-4 Mart günlerinde Almanlar beklemedikleri savunma ateşiyle karşılaşırlar. 8 Mart günü Almanlar 27 He-111 uçağıyla 43 ton bomba atarlar... Almanlar direnişi kırmak için yangın bombalarıyla Madrid’i, mahalle mahalle, sokak sokak yakarlar! Dünyada ilk kez büyük ve tarihi bir kent, böylesine uzun ve korkunç hava saldırısına uğramaktadır!.. Bu kadar vahşi saldırıya Cumhuriyetçiler’ in uzun süre dayanmaları olanaksızdır...Yine de Madrid’de açlık, soğuk ve hastalık Falanjistler’ in kurşunlarından daha çok can kaybına neden olmuştu..  Ama bundan bir kaç yıl sonra Londra, Leningrad, Hamburg, Berlin gibi kentlerin de aynı akıbete uğrayacağı, dünyada henüz hiç kimsenin aklından geçmiyordu...!

İspanya iç savaşı Madrid’in düşmesiyle sona erir. Falanjistler Madrid’e 60 tümen yaklaşık 600.000 askerle girer.. Kondor Lejyonun karargâhına 28 Mart 1939 tarihinde savaşın bittiği haberi gelir. Madrid teslim olup, açık şehir ilan edilince, bu kez de çuvallar içindeki ekmek ve diğer gıda maddeleri uçakların bomba yuvalarına yerleştirilerek, şehrin üzerinde halka atılır. Savaş bitimiyle ilgili ilk zafer merasimi geçit töreni Sevilla’ da 17 Nisan 1939 da yapılır. Yalnız Kondor Lejyonu için Madrid’de özel askeri geçit töreni ise Franco’nun huzurunda, 22 Mayıs 1939 da düzenlenir.

İtalyanlar ellerindeki malzemeleri –uçaklar da dâhil- İspanyollara devrederek ülkelerine dönerler. Savaş boyunca toplam 80.000 İtalyan gönüllüsü görev almıştır. Bunun 6.000 i İtalyan hava kuvvetleri, 45.000 İtalyan kara ordusuna, 29.000 i ise İtalyan faşist organizasyonunun (Kara gömlekliler) askeri kanadına aitti. Ayrıca 213 bombardıman, 44 taarruz, 414 avcı uçağı –toplam 671 uçak- İspanya’ya gönderilmişti... Ancak İspanya iç savaşına katılmakla, İtalya daha II. Dünya savaşı başlamadan neredeyse tüm kaynaklarını tüketmişti…

Aynı şekilde bütün Alman savaş malzemesi de İspanya’da bırakılır. Sadece üzerinde gizli araştırmalar devam eden bazı malzemeler, Almanya’ya geri götürülür. İspanya’daki Alman konsolosluğu bir milyon peseta para yardımında bulunur. 3.5 yıl süren iç savaşta Almanlar -kendi beyanlarına göre- 298 ölü vermişlerdir ve bunun 102 si uçuş ekibindendir. Yaralı sayısında çok spekülatif bilgiler vardır.  Sadece Alman uçakları 16.954 ton bomba ve 4.327.940 makineli top mermisi harcamıştır. Toplam 19.000 Alman gönüllüsü iç savaşta görev almıştır. 72 uçakları Cumhuriyetçiler tarafından düşürülmüş, 160 uçağı ise değişik kazalarda kaybedilmiştir. Kondor Lejyonunun askerleri Almanya’ya, Hamburg limanından dönüş yaparlar. Artık Alman basınındaki haberlerde az da olsa, gönüllüler yerine Kondor Lejyonu olarak yer almaktadır. Ancak ölü ve yaralı sayısı hakkındaki hükümet sansürü devam eder... 6 Haziran 1939 da Berlin’de Kondor Lejyonu ve diğer askeri gönüllüler, Hitler’in huzurunda çok büyük bir askeri geçit töreniyle geçerler. Yalnız üzerlerinde İspanya’da kullandıkları kışlık üniformaları vardır.. O gün hava çok sıcak olduğu için, askerler tören boyunca kaşınmaktan kendilerini alamamışlar, ünlü Alman askeri kaz adımlarını kan ter içinde atmışlardır...

İspanya iç savaşı sona erdikten sonra 1939 yılında, iç savaşa katılan usta Alman avcı pilotlarından özel birlik kurulur. “Maça Ası” isimli bu grup Werner Mölders komutasındadır. Mölders iç savaşta 14 uçak düşürmüş, Guernica bombardımanına katılmış ünlü bir astır; diğerlerinin de komutandan geri kalır yanı yoktur! Bu özel grup II. Dünya savaşında, önce Fransa cephesine verilir ve bir hayli başarılı olurlar...

İspanya iç savaşından sonra, Ekim 1940 tarihinde Hitler, Franco ile İspanya’nın II. dünya savaşına katılması için görüşür. Bu görüşmede İngilizlerin kalesi olan Cebelitarık’ın fethedilmesiyle ilgili planda mutabakata varılır. Ancak Hitler’in Rusya’ya saldırı planıyla, İspanyolların savaşa girme projesi iptal olmuştur. Ardından Hitler, İspanya’nın “iyi niyetli tarafsızlık” politikası uygulamasına karar verdi. Yine de Alman Hava kuvvetleri İspanyol meydanları ile telsiz istasyonlarını II. Dünya savaşı boyunca, Akdeniz ve Atlantik okyanusundaki operasyonları için kullanmıştır... Ayrıca İspanya savaş boyunca gerekli hammaddeleri ABD’den ithal edip Almanya’ya aktararak, Almanya’ya uygulanan ekonomik ambargonun delinmesine yardımcı olmuştur.,.

Devam edecek…