Bülent Ortaçgil’in “Mavi Kuş” isimli şarkısında metafor olarak kullanılan kuş özgürlüğü simgelerken beraberinde sevgi ve sadakati de akla getirir. Ayrıca kuş sevgiliyi anlatırken özgürleşmesi için uçmaya çağrılır. Elbette gönlünce uçtuktan sonra yine geri gelmesi beklenirken ikilemler, zaafları hatta inadı yansıtır. Şarkının sözleri ise:

Mavi Kuş her daim sarhoş

Biraz da bize kızmış, onun için hiç yüz vermiyor

Oysa güzel şarkıları vardı yıldızlara denizlere

Ama söylemiyor ki bizlere susuyor

Suç işlemiş eller gibi, perondaki boş trenler gibi

Ucu görülmeyen tüneller gibi

Gel hiç üzülme salına salına uç

Ben gelemem ama sen git biraz dolaş

Saksağanın şakası sandılar, muhabbet kuşları papağanlar

Belki de arkadaşındırlar, kargalar gibi karaladılar.

Kırlangıçlar ve serçeler bize biraz yalan söylediler

Çok saftık, zararsız küçük yalanlar gibi

Yağmurdan kaçanlar gibi…

Bütün vapurları kaçıranlar gibi

Gel hiç üzülme salına salına uç

Ben gelemem ama sen git biraz dolaş

Mavi Kuş sanki bir düş kaşla göz arasında

Geceyle gündüz ortasında

Sokaklar bile sokaklarla kesişir

Gölgeler ki güneşe bağlı

Biz ikimiz öyleyiz, ama bilmeliyiz

Ağıramamış aydınlıklar gibi

Kireç tutmuş çaydanlıklar gibi

Hiç sevişmemiş insancıklar gibi

Gel hiç üzülme salına salına uç

Ben gelemem ama sen git biraz dolaş

Mavi Kuş her daim sarhoş

Biraz da bize kızmış

Yaşar Kurt'un söz ve müziği kendisine ait olan “Fırt Emin” şarkısının, günümüzde profesyonel havacılar için çok anlamlı geleceğine inanlardanım:

Ne zaman geldin ruhum

Görmedim seni

Uçaktan atlarken

Unuttum galiba, özledim.

Sarıl bana ruhum ne olur

Sar beni

Çığlıklar geçti üstünden

Bulutlar geçti

Ve o gençlik günlerimizde

Sen ve biz

Seni öldü sandım ruhum

Biliyor musun?

Sensiz yaşamaya alıştırdılar

Galiba özledim...

Yaşar Kurt'un diğer çalışması Richard Bach'ın eseri Martı'dan etkilenerek yaptığı -söz ve müzik kendisine ait olan- “Martı Jonathan Livingstone” şarkısı, mevcut düzene karşı radikal özgürlük arayışını oldukça güzel anlatır:

Küçük bir martı bu Jonathan

Küçük bir martı o kadar

Uçmak istiyordu Jonathan

Uçmak istiyordu ama farklı

Jonathan

Bir gün çok yükseğe çıktı Jonathan

Bulutlara değdi kanadı

Ve kendini denize bıraktı

Ve kendini bıraktı...

Ünlü sanatçı Teoman'ın “Uçurtmalar” şarkısı aşk üzerine yapılmış olmasına rağmen, uçurtma metaforunu kullanarak sevgi ve yaşamı çok güzel anlatan başarılı bir çalışmadır. Çok uzun olan şarkının sözleri:

En sevdiği renk mor olan kadın

En sevdiği kelime asi

En sevdiği oyun incitmek beni

Hıncı çocukluktan kalma yara izi

Zamanı yaralarla ölçen kadın

Geçmişiyle sendeyim.com kavgalı

Tanrıya sığınan kız çocuğu geceleri

İsyankâr gündüzleri

İpleri dolaşmış uçurtmalar misali

Ne beraber uçabildik, boş verip şu dünyayı

Ne gidebildik kendi yolumuza

Rüzgârda savruk, başına buyruk

Senle sendeyim ben

Kırdığı kalpleri dizmiş ipe

Gene de en büyük zararı kendine

Ayak izlerini kuşlar yesin diye

Ekmek kırıntıları bırakıp geride

En sevdiği ses çocuk sesi

Oysa anne olmayı istememiş

Yıllar var ki sendeyim ki kendi

Hiç bir zaman kök salmamış ki

Sırf bir gün çekip gidebilmek için ipleri dolaşmış uçurtmalar misali

Ne beraber uçabildik, boş verip dünyayı

Ne gidebildik kendi yolumuza

Rüzgârda savruk, başına buyruk

Senle ben

Gene de bulup birbirimizi

Aldatma pahasına sevdiklerimizi

Ağlayarak seviştiğim kadın

İpleri dolaşmış uçurtmalar misali

İpleri dolaşmış uçurtmalar misali

Ne beraber uçabildik, boş verip dünyayı

Ne gidebildik kendi yolumuza

Rüzgârda savruk, başına buyruk

Senle ben

Kaç gece göğsümde uyuduğum kadın

Hep tek başına uyandığım...

Yine Teoman'ın “Martılar” şarkısında martıların yaşama ironik müdahalesi, bulut-gökyüzü metaforu, sıradan aşk şarkısı olmaktan çıkarıp bir havacılık yaşamına ulaması dikkate değer. Şarkının sözleri ise:

Gözlerim boş bakıyor ufukta bir şeye

Mutluluk veda ediyor ılık nefesiyle...

Bu sabah sanki bütün cevaplar kanat açmış göğe...

Bir bulut saklıyor sanki akacak yaşları uykusuz gözlerimden

Bir vapur kalkışı, bir başka zoraki firar verdiğim sözlerimden...

Martılar çığlık çığlığa diyor ki, dön sarıl ona

Çok geç olmadan dön bu yollardan

Kır artık zincirini, bu kalp aşksız pas tutar

Çok geç olmadan dön bu yollardan

Bir yanım anlamsız ve tutarsız bir telaşta

Bir yanım küllenmiş zoraki sevdada

Bir bulut saklıyor sanki akacak yaşlar uykusuz gözlerimden

Bir vapur kalkışı, bir başka zoraki firar, verdiğim sözlerden...

Yakın zamanlarda Hande Yener’in “Havaalanı” şarkısı da ilginç bir çalışma olarak kamuoyunun ilgisini çekti. Şarkının sözleri şöyle:

Uçak, gemi, tren, bir araba fark etmez

Bu yolu hiç dert etmez, kalbim kalbim

Küçük ya da büyük bir bavul hiç fark etmez

Anıları dert etmez, sildim sildi

Tam şu anda çıkmalıyım

Sonra belki geç kalırım, geç kalırım

Çok geç kalırım, tabi şimdi

Gideceğim tek yer havaalanı

Bana lazım yeni yaşam alanı

Gözünün önünden uçup giderek

Nasıl söndürdüm bütün havanı

Gideceğim tek yer havaalanı

Bana lazım yeni yaşam alanı

Sözümde durup da çekip giderek

Nasıl söndürdüm havanı

6)KABERE MÜZİKLERİ:

Bu kategoride en ilginç örnek Sayan Plak'tan çıkan, Devekuşu Kabare Tiyatrosunun “Astronot Niyazi” oyunun plağıdır. Haldun Taner'in özel olarak Devekuşu Tiyatrosu için yazdığı ve ikinci kabare oyunu olan Astronot Niyazi'nin skeçlerini, plakta Metin Akpınar seslendirmişti. Plağın son bölümünde Altan İrdel'in bestesi olan şarkının sözleri oldukça ilginçti:

Aya gitse Niyazi

Yıldızlara tırmansa

Gökte zamanı olurdu

Turist gibi dolaşsa

Övünür mü övünür

Övünür mü övünür

      ***

Sonra yurduna dönüp

Dostlarına kavuşsa

Yeni bir taksi alıp

Sabah akşam çalışsa

Niyazi çocuk gibi

Sevinir mi sevinir

Sevinir mi sevinir

      ***

Bir keşmekeş trafik

Hadi vak vak düdükçük

İşte senin yolun açık

Adam bekle

Bütün gün gider Niyazi

Dövünür mü dövünür

Dövünür mü dövünür

       ***

Bir kuş gibi rahatça

Uçup giderken aya

İki saatte giderse

Taksimden Aksaray'a

Zavallı Niyazicik

Delirir mi delirir

Delirir mi delirir 

Zum terelelli, zum terelelli...

Şu anda var olmayan Grup Vitamin ‘in, Gökte Uçan Tayyare türküsünden aranje ettikleri “Üfürükten Tayyare” şarkısı da bir tür kabare müziği idi:

Üfürükten tayyare

Selam sööle o yâre

Yârin dişi ağrımış

Var bildiğim bir çare...

Başvurulan Kaynaklar:

*Müzik Piyasamızın Yüz Yılı: Cumhuriyetin Sesleri (Gönül Paçacı - Tarih Vakfı Yurt                       Yayınları, 1996)

*Hep O Şarkılar (İsmet Özoğuz – İnkılap Kitapevi, 2012)

*Söz ve Müzik Teoman (Teoman – Alfa Basın Yayım Dağıtım, 2008)

*Türkülerden Seçmeler (Şenay Akpınar – Bilge Kültür Sanat, 2006)

*Güfteler: Dildeki Gönüldeki Teldeki (Refik Özcan - İnkılap Kitapevi, 2003)

*Toplumsal Tarih Dergisi (Sayı:117 - Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 2003)

*Bir Tayyarecinin Anıları (Vecihi Hürkuş - Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş.                           2000)

*Turizm, Yıl Sıfır (Gökhan Akçura – Om Yayınevi, 2002)

*Ay’a Seyahat (Gökhan Akçura – Everest Yayınları, 2005)

*Tezek (Bedri Rahmi Eyüboğlu – Bilgi Yayınevi, 1987)

*İstikbal Göklerin Gökler Bizimdir I. Cilt (Oktay Verel – Türk Hava Kurumu Yayınları, 1985)

*P Dünya Sanatı Dergisi (Sayı:42, 2006)

*Aya Seyahat (Gökhan Akçura – Everest Yayınları,2005)

*Hep O Türküler (İsmet Özoğuz – İnci Yayıncılık,1999)

*Git Zaman Gel Zaman (Cemal Ünlü – Pan Yayıncılık, 2004)

*Sözden Müziğe Şairler ve Bestecileri (Derleyen: Hasan Ersel - Yapı Kredi Yayınları, 2010)

*Bülent Ortaçgil (Orhan Kahyaoğlu – Chiviyazilari Yayınevi, 2002)

*Anadolu Halk Türküleri ve Ezgileri (Salih Turhan – Kültür Bakanlığı Yayınevi, 1992)

*Güzel Ayvalık Tayyaresi (Serap Taşdemir – CTAD Yıl:6, Sayı:11, 2010)

*Cumhuriyet Gazetesi