Hava-İş Sendikası’nın önderliğinde düzenlenen ve sektörün en önemli kurumlarının katıldığı ‘SIFIR KAZA KIRIM İÇİN AKTÖRLER GÖREVE’ başlıklı panel, Yeşilköy Dünya Ticaret Merkezi WOW Oteli’nde yapıldı. Sabah başlayan panel akşam saatlerine kadar sürdü.
Panelistler her türlü ticari ve yönetimsel etkiden uzak, bilimsel gerçekleri ve istatistiksel verileri ortaya koydu.
Panelde açılış konuşmasını yapan Hava-İş Genel Başkanı Atilay Ayçin’in ardından Hava-İş Uçuş İşletme temsilcisi kaptan pilot Bahadır Altan bir konuşma yaptı. Altan, şirket veya kişiler üzerinde değil, sistemin eksikliklerini konuşup, çözüm önerileri üretmeye çalışacaklarını söyledi. Uçuş emniyetinin herkesin sorunu olduğunu belirten Altan, “ Havacılık bir kültürdür. Uçuş emniyeti de bu kültürün temelidir. Amacımız kazalar olmadan, kaza potansiyelini düşürerek, tedbirlerin alınmasını sağlamaktır” diye konuştu.
Daha sonra söz alan Havacılık Tıbbı Derneği Genel Başkanı Doç.Dr. Muzaffer Çetingüç, ülkemizde sivil havacılık sektöründe mutlaka bir sağlık otoritesinin kurulması gerektiğini belirtti. Yaşanan birçok uçak kazasında baş etkenin yorgunluk olduğunu anlatan Çetingüç, “Türkiye’de uçuş doktoru sayısı çok az. THY’de iki uçuş doktoru var, özel şirketlerde ise hiç yok. Halbuki Hava Kuvvetleri’nde 20-30 pilota bir doktor düşüyor. Uçuş doktoru birçok kazayı gerçekleşmeden önler ve kaza oranını azaltır. Bunu sisteme mutlaka entegre etmemiz lazım” dedi. Çetingüç, pilotların uçuş sırasında sara nöbeti geçirebileceğini, mide kanaması, kalp krizi, tansiyon sorunları yaşayabileceklerini, ülkemizde bunun istatistiğini tutacak bir birim bulunmadığını, meydana gelen birçok kazaya yorgunluğun neden olduğunu örnekler vererek açıkladı. Yorgunluğun uçak kazalarında bir kuvvet çarpanı rolü oynadığını belirten Doç.Dr. Muzaffer Çetingüç, her kaza sonrası kazanın sebebi olarak gösterilen meydanlarda ILS’in bulunmayışının düzenledikleri ankette kaza sebepleri arasında yedinci sırada yer aldığını söyledi.
180 pilotun katıldığı anketle ilgili bilgiler veren Çetingüç, ankete katılan pilot ve uçuş ekiplerinin özetle şu konulara değindiklerini açıkladı:
- Havacılık kültürünün oluşması.
- Sistemle ilgili şikayetler( Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün denetleme görevini yapması, burada yabancı dil bilen eleman sayısının artması gibi)
- Altyapı sorunları( Havalimanlarında ILS gibi teknik araç gereç eksiklerinin bulunması)
- Kurumsal sorunlar(Sektörde iş güvencesi, sendika olmayışından şikayetler)
- Eğitim sorunları
- Yorgunluk.
Daha sonra söz alan Hava-İş Sendikası Genel Sekreteri Mustafa Yağcı ise ‘Sivil Havacılıkta çalışma hukukundaki eksikler ve uçuş emniyetine etkileri’ konulu bir sunum yaptı. Yağcı, 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu’nda değişiklik yapılırken, sivil havacılık derneklerinin ve sektörün görüşlerinin alınmadığını söyledi. Kanunda pilotlara olası bir kaçırma olayında korsanı veya olay çıkaran yolcuyu alıkoyma, müdahale etme gibi birçok yetki verildiğini anlatan Yağcı, sosyal diyalog mekanizmalarının kurulamadığını belirtti. Mustafa Yağcı, birikmiş yorgunluk, iş baskıları, işten çıkarılma korkuları, işin taşeronlara verilmesi gibi olayların pilot ve uçucu ekipleri etkilediğini söyledi. Yağcı, pilotlardaki birikmiş yorgunluğu kara yollarındaki zor fark edilen ‘siyah buza’ benzetti ve bunun çok büyük bir tehlike olduğunun altını çizdi. Sektörde hukukun arkasından dolanılarak, çalışma ve dinlenme sürelerinin değiştirilmeye çalışıldığını anlatan Yağcı, özellikle özel havayolu şirketlerinin daha fazla kar etmek amacıyla pilotları daha uzun süre havada tutmanın yollarını aradıklarını ifade etti. Buna örnek olarak da TÖSHİD’in pilotların uçuş saatlerinin 120 saate çıkarılması yönündeki imza dilekçesini gösterdi.
Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu Müdürü Prof.Dr. Mustafa Cavcar da özellikle İsviçre’de bir dönem yaşanan uçak kazalardan örnekler vererek, İsviçre devletinin bu kazaları önlemek için yaptığı çalışmaları anlattı. İsviçre’nin Hollanda’dan yardım isteyerek uçuş güvenliğini gözden geçirmek için bir bağımsız kuruluşla anlaştığını ve bundan sonra kazaların azaldığını belirten Cavcar, ülkemizde mutlaka bankacılıkta BBDK’nın olduğu gibi ‘Türkiye Ulaştırma Emniyet Kurulu’ kurulması gerektiğinin altını çizdi. Bu kurulun özerk olarak görev yapacağını belirten Cavcar, kara, deniz, hava ulaşımında bağımsız bir otorite olarak görev yapacak kurulun, kaza olaylarında kimin kusuru varsa soruşturacağını anlattı.
Anadolu Yıldızları Yönetim Kurulu üyesi kaptan pilot Aydın Uslu ‘Pilotaj eğitimi ve uçuş emniyeti’, Sindel Havacılık Uçuş Okulu’ndan Deniz Özhan ‘Havacılıkta karar verme’ konularında katılımcılara sunum yaptı.
Panel panelistlere sorular ve söz alan katılımcıların konuşmalarıyla sona erdi.
Panele katılan kurumlar :
Havacılık Tıbbı Derneği (HVTD)
Türkiye Sivil Havacılık Sendikası (Hava-İş)
Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksek Okulu
Anadolu Yıldızları Uçuş Okulu (Ayjet)
Sindel Havacılık Uçuş Okulu
Kocaeli Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu
İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA)
